Dijital tehlike
Mehmet Zeki Dinçarslan
Üç yıl kadar önce "Dijital Arkeoloji" başlıklı bir yazı yazmıştım. Günümüzün teknolojik gelişmelerinin yavaş yavaş bugünün uygarlığını tarih sahnesinden sileceğini, yüzyıllar sonra, bugünle ilgili araştırma yapanların ancak dijital kaynakları çok iyi tarayarak bilginin ancak kırıntılarına ulaşabileceklerini söylemiştim. Yaşanan teknoloji gelişmeler bahsettiğim bu geleceğin çok da uzak olmadığını ispatlar nitelikte. İçerisinde olduğumuz için fark edemediğimiz binlerce hadise birleştikleri zaman farklı bir geleceğin sinyallerini veriyor fakat bunu gerçek manasıyla anlamamız mümkün değil gibi görünüyor.
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte insanoğlunun binlerce yıllık birikiminin dijital ortama aktarılması süreci başladı ve hızlandı. Günümüzde artık dijital ortama aktarılmayan ya da dijital ortamda üretilmeyen bilgi yok gibi. Yapay zekâ da teknolojinin yükselen yıldızlarından birisi. Yavaş yavaş dijital ortamdaki tüm işler yapay zekânın kontrolüne geçecek gibi duruyor. Bu iki gelişme bir soruyu uyandırıyor benim kafamda. Peki ya bilgi güvenliği? Dijital ortama taşınmış ya da burada üretilmiş bilgilerin güvenliğinden nasıl emin olacağız bundan sonra? Yapay zekâ, kurmalı oyuncaklar gibi, birileri tarafından kurulup bırakıldıktan sonra kontrolden çıkmayacak mı? İsteyen birisi için dijital ortamlara aslı olan ya da olmayan milyonlarca farklı içeriğin yayılması yapay zekânın yardımıyla oldukça kolay. İstenirse insanoğlunun tarihinin, kültürünü, ürettiği düşüncenin milyonlarca katı asılsız bilgi üretilebilir ve gerçek bütün bu kirliliğin arasında yok olabilir.
Basılı kaynaklara güveniyorsunuz fakat basılı kaynakların ömrünün ne kadar olacağı belli değil. Yakın bir gelecekte yayınevleri kitap basmayı durduracak. Çoğu gazete dijital ortama geçti, kâğıt olarak alamıyorsunuz ve yine yakın bir gelecekte basılı gazete kalmayacak. İki ya da üç kuşak sonra böyle bir ihtiyaç da kalmayacak zaten. Yeni nesil ekrandan okuyacak, ekrandan öğrenecek her şeyi. Sümer tabletlerinin zaman içerisinde yok olmaları gibi, kâğıda basılmış olan bilgiler de zaman içerisinde yok olup gidecek.
Size farklı şeyler anlatabilmek için sürekli araştırma yapıyorum. Dijital ve basılı kaynakları tarayarak trendleri takip etmeye çalışırken bir yandan da geçmişteki hadiselerle karşılaştırma yapabilmek için eski yayınlara bakıyorum. Eski haberlere ulaşmak istediğimde bir duvarla karşılaşıyorum. O kadar fazla haber sitesi var ki, hangisi doğru hangisi yanlış, hangi olay ne zaman olmuştu... doğrusuna ulaşmak çok zor artık. Bu hızla bilgi üretiliyorken ve yapay zekânın kötü niyetli ellerde olma ihtimali varken gelecekte bilgiye nasıl ulaşılır? Bilemiyorum.
