Sıkça şöyle konuşmalar işitiriz; ‘’Diyetteyim’’ ‘’Pazartesi diyete başlayacağım’’ ‘’Diyeti tamamladım artık her şeyi yiyebilirim‘’ Peki gerçekten diyette misin? Çünkü bu cümleler bilimsel olarak hiçbir şey açıklamaz. Diyet sözcüğü tamamen yanlış kullanılmaktadır. Diyet ölüm değil, sağlıklı beslenmedir.
Bilimsel olarak diyet; Bireylerin ya da belirli toplumların beslenme biçimlerini belirtmek için kullanılan bir terimdir. Örneğin, Literatürde hatta gazetelerde sık rastlanan ‘’Akdeniz diyeti’’, ‘’Batı diyeti’’, ‘’Eskimo’ların diyeti’’ gibi sözcükler o yöre insanlarının hangi tür besinleri, nasıl tükettikleri, hangilerini az, hangilerini çok tükettiklerini belirler. Örneğin; Akdeniz diyeti dendiğinde, bu yöredeki insanların sebze ve meyveyi daha çok, doymuş yağ içeren etleri daha az tükettikleri, yemeklerde görünür. Yağ olarak zeytinyağı kullandıkları anlaşılır.
Diyet terimi, günlük, normal beslenmede yapılan bazı değişiklikleri açıklamak amacıyla da kullanılır. Örneğin; Şişman bireylere, ideal ağırlığa inmeleri için enerji yoğunluğu azaltılmış diyet önerilir. Bu kavram düşük kalorili diyet, zayıflama diyeti olarak da kullanılır. Buna benzer olarak kolesterol düşürücü ya da düşük kolesterollü diyet terimleri kullanılır. Düşük kolesterollü diyet terimi yanlıştır. Günlük besinlerle aldığımız kolesterol miktarını azaltmak her zaman kanda yükselmiş olan kolesterolü düşürmeyebilir. Kandaki kolesterolün düşmesi için günlük beslenmede daha başka değişikliklerin yapılması gerekir. Bu nedenle doğru terim kolesterol düşürücü diyettir.
Diyet sütü, Diyet bisküvisi gibi sözcükler de yanlış kullanılmaktadır. Gerçekten diyet kriterlerine uygun ürünler mi? Bunun yerine yarım yağlı ya da yağsız süt. Kepek katılmış ya da enerji değeri olmayan tatlandırıcı ile hazırlanmış bisküvi deyimleri kullanılmalıdır.
Görüldüğü gibi diyet sözcüğü bireyin nelerle nasıl beslendiğini ifade etmektedir. Bu nedenle hastaların beslenmesinde daha çok tıbbi beslenme diyeti kullanılır. Herhangi bir hastalık anında yenen besinlerin sindirimi, ince bağırsaktan kana emilimi, hücrelere taşınarak metabolize olması süreçlerinde bazı bozukluklar olabilir. Hatta hastanın oral besin alımı da bozulabilir. Bu durumlarda besinlerin türlerinde, miktarında, hazırlanış şekillerinde bazı değişiklikler yapılır. Örneğin; Cerrahi operasyonlardan sonra hastaya belirli bir süre sıvı diyet, çiğneme sorunu olana püre diyet, metabolik bir bozukluk yüzünden belirli besin öğesini kullanamayan bireye eliminasyon (eleme) diyeti verilebilir.
Unutmayın ki! Beslenme kişiye özgüdür.
