Sınavlara hazırlanan öğrencilerin ders başarısının yanında yüksek kaygı durumlarını da yönetmeyi bilmesi gerekir. Kaygı durumunu olumlu olarak değerlendiremeyen öğrenciler maalesef istedikleri başarıyı yakalayamayabiliyorlar. Birkaç yazımda bu konuyu ele almaya çalışacağım.
Kaygı, zihnin ve bedenin tehlike veya tehdit algısıyla oluşan bir durumdur. Kaygıya sebep olan durum gerçek ya da hayali olabilir. Kaygı durumları, korkunun ve endişenin aşırı bir derecesi olarak tanımlanır ve strese verilen en ortak tepkilerden biri olarak kabul edilir.
Sınav kaygısı belli bir düzeye kadar gereklidir. Ancak bu kaygı, sınav sırasında olumsuz etkiye sebep oluyorsa buna yüksek kaygı diyoruz.
Sınav kaygısı, öncesinde öğrenilen bilginin sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasına engel olan ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygı olarak tanımlanır.
Sınav kaygısı öğrenilir. Dolayısıyla kaygı yaşayan kişi, bu kaygıyı yenmeyi de öğrenebilir. Bunun için ilk adım, kaygının asıl sebebini ortaya koymaktır. Kaygının asıl sebebi belirlendikten sonra çözüm kolay olur.
Kaygının 3 temel bileşeni vardır:
1. Endişe, rahatsız edici hisler ve düşünceler. Yani öğrencinin başarma ile ilgili olumsuz düşünceleridir. Bu durumun sonucunda başarı performansında düşüşler yaşanır.
2. Bedensel tepkiler. Anormal derecede uzun ve derin nefes alıp verme, kalp atışının hızlanması, sempatik sinir sisteminin aşırı çalışması, gerilim, yorgunluk, uykusuzluk.
3. Davranışlarda değişiklik. Rahatsız eden durumdan kaçınma. Öğrenci kaygıya sebep olan durumdan kaçındığı için hem gerekli olan çalışmaları yapmaz hem de kaygısını yenmek için çözümler içine girmez.
Sınav Kaygısı Neden Oluşur?
Sınav kaygısının ilk sebebi, sınava hazırlanan kişinin yeteri kadar çalışmamış olmasıdır. Sınava giren kişi yeterince çalışmamışsa başarısız olacağı kaygısını yaşar. Bu sebepten kaynaklanan kaygı ve stresin çözümü basittir. Sınava düzenli ve yeterli çalışmak, gerekenleri yaptığı rahatlığı vereceği için kaygı da azalacaktır.
Başarısızlık korkusu, yüksek sınav kaygısının diğer bir sebebidir. Buna sınava ve sınav başarısına yönelik gerçekçi olmayan kaygı sebebi diyoruz. Öğrenci yeteri kadar çalışmasına rağmen, çeşitli sebeplerden dolayı başaramayacağını düşünmektedir. Öğrencinin ailenin ve çevresinin beklentileri öğrencide kaygıya sebep olabilir. Öğrenci düşük bir not alacağı ve ailesinin beklentilerini karşılamayacağını düşünüp kaygılanabilir. Öğrenci düşük puan aldığında utanılacak duruma düşebileceği için kaygılanabilir.
Kaygının başka bir sebebi ise başaramayacağı, yapamayacağı, kötü not alacağı düşüncesidir. Özgüven sorunudur. Sınav öncesi ve sınav boyunca bu olumsuz iç konuşmaları yapar. Dolayısıyla kendini sınava veremez.
Sebep ne olursa olsun, sınava giren öğrenci kendine güvenmemektedir. Başarısız olacağını düşünmektedir. Sınav öncesi ve sınav sırasında gergindir. Dolayısıyla istediği başarıyı yakalayamamaktadır.
Sınav kaygısı ile başa çıkmak için sınav öncesi ve sınav sırasında yapılması gerekenler vardır. Bir de düzenli olarak rahatlama tekniği uygulanmalıdır.
Bir sonraki yazımda bu konuya devam edeceğim.
Başarı ve kaygısını olumlu yönde kullanmanız dileğimle.
