Eşref Bolukçu

Mükemmeliyetçi Anne Baba Tutumu

Eşref Bolukçu

Çocuklarının hayatını yaşanmaz hale getiren anne baba yaklaşımı…

Bu tutumda olan anne babalar, çocuğu olduğu gibi kabul etmezler. Çocuğunun her zaman bir numara olmasını isterler. Örneğin, çocuk sınavdan 100 üzerinden 90 almış ve sınıf birincisi olmuştur. Ancak anne ya da baba bundan memnun kalmaz. Niye 100 alamadığını sorgular. 

Her zaman onlardan birincilik ve en güzelini bekleyen anne babalar, çocuğun hata yapmadan, bozmadan, dökmeden, kırmadan öğrenemeyeceğini göz ardı ederler.

Her anne baba çocuğunu her konuda yetenekli olmasını, iyi olmasını ister. Her anne baba bunun için çaba da sarf eder. Ancak bazı anne babalar, aşırıya kaçarlar. Yani çocuğunun her konuda mükemmel olmasını isterler. Anne babalar, ayakları yere sağlam basan, dört dörtlük bir çocuklar yetiştirmek için çabalayıp dururlar. Bu gayret aslında onların tabiatında var. Fakat bu çabalamaları aşırıya kaçırmak doğru değildir. Peki siz anne-baba olarak, onun için her şeyin en mükemmelini isterken bazen çok abarttığınızı düşünüyor musunuz? Bir noktadan sonra aşırı mükemmeliyetçi davranmak çocuğunuzun karakterine zarar verebiliyor. Çocukta depresyon, hırçınlık oluşturduğu gibi, arkadaş ilişkilerini de olumsuz etkiliyor.

Çok aşırı titiz olan, sıkı kuralların ve disiplinin bulunduğu ailede sık sık eleştirilerde bulunma, çocuktan hep daha iyisini isteme ve başarılarından tatmin olamama, onaylamama, kendini ifade etmesine izin vermeme gibi tutumlar sonucu çocuk, çekingen, kararsız, başkaları tarafından yargılanma korkusu içinde olan, kendine güvensiz, kabiliyetleri olmasına karşın onları ortaya koyamayan bir kişilik yapısı geliştirir.

Mükemmeliyetçi anne-babaların çocukları, sevilmeyi her zaman koşula bağlı hissettiklerinden kendilerini hiçbir zaman güvende hissetmezler. Ya boyun eğerler ya da hırçınlaşıp, her şeye isyan ederler. Başaramadıklarında büyük hayal kırıklığı yaşarlar. Kendilerini değersiz ve aşağılık hissederler. Çok sık depresyon yaşayabilirler. Her konuda en iyi ve üstün olmak isterler. Olamadıklarında ise büyük bir hayal kırıklığı yaşarlar. Dünyanın sonunun geldiğini, asla sevilmeyeceklerini, hiç beğenilmeyeceklerini düşünürler ve kendilerini çok değersiz hissederler. Yaptıkları şeylerin iyi olduğundan bir türlü emin olamazlar. Çevresindekiler iyi olduğunu söylese bile kendi iç sesleri aksini söylediği için hoşnutsuzluk ve doyumsuzluk yaşarlar. Kendilerine özgü becerileri olabileceğini fark edemezler. Sürekli ailesinin onun için yaptıklarına layık olmaya çabalar ve bu konuda kendilerini ağır bir baskı altında hissederler. Her konuda aşırı kaygılı ve tedirgin olurlar. Özellikle de performans gerektiren konularda kaygı düzeyleri çok yüksek olur. Tırnak yeme, alt ıslatma, yalan söyleme sık görülen davranışlardır. Arkadaş ilişkileri sorunludur. Arkadaşlarını çok eleştirirler, onlardan çok fazla şey beklerler ve istedikleri gibi davranmadıkları zaman arkadaşlarından uzaklaşırlar.

Mükemmeliyetçi anne baba tutumuyla yetişen çocuklar, ağır nörotik gelişim gösterirler. Kişilik ve karakter yapıları genelde çok katıdır. Esneklik görülmez. Onlar için bir şey ya siyahtır ya da beyaz. Hayatlarında gri ve diğer renkler yer almaz. Bir şey veya kimse ya iyidir ya da kötü.

Çocuk daima bir çatışma içindedir. Kendi doğal iç güdüleri ve ağır kurallar arasında sıkışıp kalmıştır. Sürekli sevgi ve nefret karışımı duyguları aynı anda yaşar.

Çocuk her işte en iyisi ve en üstünü olmak ister. Fakat her işte istediği seviyeyi yakalamayınca hayal kırıklığına uğrar. Kendini değersiz hissetme duygusu çocukta gelişir. “Bu durumu anne babama nasıl açıklarım?” düşüncesi çocuğu hiç yalnız bırakmaz.

Anne baba doyumsuz olduğu ve “hep daha hep daha” dediği için çocukta da doyumsuzluk gelişir. Çocuk nerede durması gerektiğini bilemez. Son noktayı onun yerine başkaları koyar.
 

Yorumlar 2
Gawharşad 03 Şubat 2020 08:27

Allah razı olsun hocam çok ifade etmişsiniz . Okuyup faylanmak dileğiyle .

yüksel yıldırım 03 Şubat 2020 00:42

Ellerinize sağlık hocam ne güzel ifade etmişsiniz umarım aileler okur da herkes kendisine ders çıkarır emeğinize saglik saygılar

Yazarın Diğer Yazıları