Eşref Bolukçu

Helikopter Anne Babalar

Eşref Bolukçu

Bu yazımda, bir önceki yazım olan “Z Kuşağı İnsanlarını Anlama” konulu yazımda kısmen değindiğim helikopter anne babalar hakkında bilgi vereceğim. Son yıllarda helikopter ebeveynlik çokça kullanılan bir terimdir. Çocuk eğitim uzmanları, bazı anne ve babaların çocuk eğitimini değerlendirirken bu terimi kullanmaktadır. Peki nedir bu helikopter ebeveynlik?

Helikopter anne babalar, çocuklarının etrafında pervana olan, onların başından ayrılmayan, çocuğun her şeyine yetişmeye çalışan, çocuklarının işlerini yaparken yorulmayan anne babalardır. Bu haliyle çocuğun hayatına ve kişiliğine müdahale eden bir rol üstlenmiş olmaktadırlar.

Helikopter ebeveynlik çözülmesi gereken psikolojik ve sosyolojik bir sorundur. Bu anne babalar eğitimli, gelir durumları orta ve üst düzeydedir. Çocuklarının akademik başarılarından beklentileri yüksektir. Çocuklarının hayatını kolaylaştırdıklarını düşünen bu ebeveynlik yaklaşımı Türkiye’de çok yaygındır.

Bu anne ve babalar, çocukları ile yakından ilgilidirler. Bu nedenle bu yaklaşımlarının aslında çocuk üzerinde olumsuz etkiye sebep olacağını düşünmezler. Tam tersine bu yaklaşımlarının çocuk açısından olumlu olacağını düşünürler. 

Helikopter aileler, çocuklarının özellikle eğitimlerini, özel ve sosyal hayatlarını yakından takip ederler.  Çocuklarının her işini ve çocuklarının üstlenmesi gereken sorumluluklarını büyük bir hevesle üstlenirler. Çocuklarının karşılaştıkları sorunları, çocukları için çözerler ve bu durumdan mutlu olurlar.

Çocuklarının her işini yapan bu anne ve babalar, bu şekilde davranmayan anne babaları eleştirebiliyorlar. Kendisi gibi olmayanlara, ilgisiz anne baba demektedirler. Çocuklarının ödevlerini ve projelerini yapmaları için gün boyunca onların başında durmaktadırlar. Öğretmenin vermiş olduğu ödevi öğretmenden alıp çocuğun yapması için şartları oluştururlar ve çocuk ödev yaparken her türlü şartı uygun hale getirmek için çabalarlar.

Helikopter anne babalar, çoğunlukla iyi niyetle çocuklarına yardımcı olurlar. Ancak, bu yaklaşımları ile çocuklarının yetersiz oldukları ve kendi başına sorumluluklarını yerine getiremeyecekleri mesajını vermektedirler. Sonuçta, çocuklarının kendine güveni olmayan bir kişilik geliştirmesine sebep olurlar. Çocuklar zamanla kendini değersiz hissedebilmekte, anne ve babası olmadan bir şey yapamayacağı düşüncesinin oluşmasına sebep olmakta ve sonuçta kimlik gelişiminde sorunlar ortaya çıkmaktadır.

Helikopter ebeveynlik yaklaşımını aynı zamanda aşırı koruyucu anne baba tutumu olarak da ifade edebiliriz. Aşırı koruyucu anne babaların çocukları normal bir gelişim seyri ile büyümezler. Bu çocukların kazanması gereken birçok beceri eksik kalır. Bu çocuklar aynı zamanda psikolojik problemlere yatkın olurlar. Yetişkinlik yaşamlarında ise özel hayatlarında, iş hayatlarında ve evliliklerinde sorunlar yaşamaları yüksek olasılıktır.

Bu ailelerde yaşayan çocuklarda şişirilmiş bir ego gelişebileceği gibi bastırılmış kişilik, düşük öz saygı ve yetersizlik duygusu da gelişebilir. Bu çocukların problem çözme becerileri de gelişmeyebilir. Sağduyudan yoksun olabilecekleri gibi bağımlı kalma kişiliği de gelişebilir.

Anne ve babaların unutmamaları gereken şey, hayatları boyunca ve her alanda çocuklarına yol açan kar küreyici ebeveyn rolü üstlenemezler. Çocuklarını kendilerine bağımlı yetiştirmemeleri gerektiğini unutmamalıdırlar. Bir sonraki yazımda “kar küreyici ebeveynlik” üzerinde duracağım.

Anne babaların bir görevi de kendi kendine yeten, kendi ayakları üzerinde durabilen ve hayatın zorluklarıyla başa çıkabilen çocuklar yetiştirmektir.

Selam ve saygılarımla.

Yazarın Diğer Yazıları