Çocuktaki din duygusu; temelde güvende olma ihtiyacı, himaye edilme isteği, kolay inanma, taklit ve soru sormaya düşkünlükle birlikte gelişir.
Önceki yazımda çocuklarda din gelişiminin bebeklikten itibaren başladığını söylemiştim. İlk çocukluk döneminde anne, baba ve eğitimcilerin din konusundaki bilgileri çocuk tarafından sorgusuz olarak kabul edilirken ikinci dönem çocukluk dediğimiz okul yaşlarındaki çocuk, söylenenleri kendi mantık süzgecinde geçirebilmektedir.
Anne ve babalar ile eğitimciler, çocuğun din gelişimini yaşa uygun olarak bilmek zorundadır. Bunun yanında verilecek eğitimin yaşa uygun olarak verilmesi ve kalitesi (dinin asıl kaynaklarına uygun olması) de önemsenmelidir.
Din gelişiminin öneminin farkında olan birçok ülkede, bu eğitim ilkokul birinci sınıfta verilmeye başlanmaktadır. Ülkemizde ise bu eğitim ve öğretim dördüncü sınıfta verilmeye başlanmaktadır. (2020 yılı) Hatta bazı ülkelerde din eğitimi okul öncesinde formal eğitimde verilmektedir. Formal eğitim, belli bir müfredat, plan çerçevesinde, belirli kuralları olan bir ortamda belirli kurallar ve belirli yöntemler doğrultusunda verilen eğitimdir. Okullarda verilen eğitimi buna örnek olarak verebiliriz.
Çocukluk döneminde geçirilen yaşantılar ve öğrenilen davranış ve kazanımlar, bireylerin yetişkinlikteki kişilik yapısını, inanç ve değer yargılarını büyük oranda etkiler. İçinde sevgi dilinin olduğu, bağlanma ve teslim olma gibi psikolojik ihtiyaçların giderildiği din gelişimi ve eğitimi de çocukluk döneminde gerçekleşmektedir. Bu dönemde anne ve balar ile eğitimciler tarafından verilecek dini eğitim, sonraki yaşamı yılları da etkileyeceği için bu eğitim için kullanılan yöntem ve dil çok önelidir. Din eğitimi, çocuğun gelişim ve öğrenme özellikleri dikkate alınarak yapılmalıdır. Bu nedenle anne ve babalar ile eğitimciler çocuklarla ilgili aşağıda sıralananlar hakkında bilgili ve bilinçli olmalıdır.
• Çocukluk dönemi fiziksel, bilişsel, sosyal, duygusal, dilsel ve ahlaki gelişim.
• Çocukların dini gelişim özellikleri.
• Çocukluk döneminde Allah algısı.
• Çocukluk döneminde ölüm ve ahiret inancının anlatılması.
• Çocukların Peygamber hakkındaki bilgileri.
• Çocukların ibadethane hakkındaki bilgileri.
• Çocukların Kura’an-ı Kerim hakkında nasıl bilgi sahibi olacağı.
• Çocukların ibadetlerin amaç ve önemine yönelik bilgileri.
• Çocukların duanın önemini kavramaları ve nasıl dua edecekleri ile ilgili bilgi.
• Çocuklara verilecek olan din eğitimi ile ilgili yöntem ve teknikler.
• Çocuklara melek ve cin gibi görülmeyen varlıklar hakkın da bilgi verilmesi.
• Çocuklara kurban ibadetinin anlatılması.
Yukarıda sıralanan başlıklar ve alanlar gerçekten çok önemlidir. Rastgele öğrenilen bilgilerle ya da çocuğun bazı soru ve ihtiyaçları görmezden gelinerek sonuç alınamaz. Bu nedenle:
1) Her anne ve baba ile çocuk eğitimi ile ilgili olan kişiler, öncelikle kendileri bu konular hakkında doğru bilgi sahibi olmalıdır. Eğer bu konuda kendilerini yetersiz görüyorlarsa, doğru bilgileri yine doğru kişilerden almalıdır.
2) Bilgileri aldıktan sonra ise bu bilgilerin çocuklara nasıl aktarılacağını bilmelidir. Yine bu konuda sıkıntı yaşıyorsa bir uzmandan bilgi ve destek almalıdır.
Çocuklar sevgi ile büyür, sevgi ile gelişir. Çocuk eğitimi sevgi ile yoğrulursa ancak etkili olur. Sevgi ile ifade edilmeyen bir din eğitimi bir noktadan sonra çocuğun dinden soğumasına sebep olabilir.
Bilgili, bilinçli; din eğitimi ve öğretimi konusunda önce kendini geliştirmiş, sonra ise çocuklara bilinçli bir şekilde aktaran anne, baba ve eğitimciler olmamız dileğimle.
Selam ve saygılarımla…
