Mevsim değişiklikleri insan üzerinde bazı değişimlere neden olabilir. Bazı insanlar, mevsim değişikliklerine daha zor ayak uydurabilir. Mevsimlerin değişmesiyle enerjimizde, uykumuzda, iştahımızda, uyku düzenimizde ve ruhsal enerjimizde sorunlar ortaya çıkabilir. Kısalan ve soğuyan kış günlerinde depresif belirtiler kendini daha çok gösterebilir. Bu duruma “mevsimsel duygudurum bozukluğu” adı verilmektedir.
Mevsimlerin değişmesiyle kendimizi yorgun, bitkin, karamsar, mutsuz hissedebiliriz. Bazen çok uyumak isteyebiliriz. Bazı insanlar daha çok yemek yemeye başlar. Güneşli günlerin azalmasıyla neşemiz ve enerjimiz adeta termometredeki düşüş ile birlikte düşmeye başlar. Ruh halimizdeki bu olumsuz durum kendini depresyon olarak gösterebilir.
Kış aylarına doğru ortaya çıkan mevsimsel duygudurum bozukluğu aslında gün ışığıyla ilgilidir. Gün ışığındaki değişim uyku hormonu olarak adlandırılan melatonin üretimindeki dengeyi bozar. Beynimiz, vücut saatimizi gün ışığına göre ayarlar. Melatonin biyolojik saatimizi ayarlamaktan sorumludur. Gün ışığı azalınca vücut saatimiz yavaşlar ve ruhsal dengemiz bozulur.
Gün ışığının başka bir etkisi de beyindeki serotonin seviyesini artırmaktır. Serotonin, ruh halimizi olumlu etkileyen mutluluk hormonu olarak bilinir. Beynimiz, ruh halimizi düzenlemek için serotonin kullanır.
Mevsimsel duygudurum sorunları daha çok kış aylarında görülür. Bu görülme sıklığı kadınlarda ve ergenlerde daha fazladır.
Peki mevsimsel duygudurum sorunları için neler yapabiliriz?
Beden sağlığına önem vermek. Sağlıklı beslenmek, spor yapmak, düzenli uyumak gerekir. Ruh sağılığının ilk şartlarından birisi de beden sağlığıdır. Düzenli olarak güneşten yararlanmak gerekir. Gün ışığından en iyi şekilde faydalanmak ve fiziksel aktivitelerimizi arttırmak gerekir. Gün içinde açık havada en az yarım saat süreyle yapacağımız yürüyüş, hem gerekli olan güneşi almamızı sağlar hem de fiziksel aktivitelerin vücut üzerindeki olumlu etkisinden yararlanmış oluruz. Bu durum, depresyon belirtilerine engel olacaktır.
Dengeli ve sağlıklı beslenmek. Dengesiz ve sağlıksız beslenme, mevsimsel duygudurum bozukluğunu atlatmanın önünde engeldir. Kış aylarında düzenli ve sağlıklı beslenmeye daha çok dikkat edilmelidir. Dikkat edilmesi gereken yiyeceklerin başında beyaz şeker gelir, çünkü beyaz şeker, kan şekerinin hızla yükselip düşmesine neden olduğu için halsizliğe, yorgunluğa ve bilişsel performansın düşmesine sebep olur. Şeker ihtiyacını meyvelerden karşılamak en sağlıklı olan tercihtir. Vitamin eksikliği mevsimsel duygudurum sorunlarına sebep olabilmektedir. Sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlıkları ile vücudumuzu depresyona karşı dayanıklı hale getirebiliriz.
Stresi yönetmek gerekir. Yüksek stresi olması gereken düzeye düşürmek mevsimsel duygudurum bozukluğu ile baş etmeyi de kolaylaştırır. Düşük stres yani yönetilebilen stres, enerji verir ve içimizdeki potansiyelin açığa çıkmasına yardımcı olur, performansımızı arttırır. Tüm çabalara rağmen sorunun üstesinden gelemiyorsak, profesyonel destek almaktan çekinmemeliyiz.
Sağlık ve huzur dileklerimle…
