Sami Er'in Bilim Merkezi Projesi Malatya'ya vizyon katacak
Son yıllarda özellikle büyükşehirlerde dikkat çeken ve en çok ziyaret edilen yerlerin başında bilim merkezleri geliyor. AK Parti Belediye Başkan Adayı Sami Er'in projeleri arasında yer alan Bilim Merkezi Projesi Malatya'da heyecan yarattı.
Bilim Merkezleri son yıllarda özellikle Büyükşehirler de dikkat çeken ve en çok ziyaret edilen yerlerin başında geliyor. AK Parti Belediye Başkan adayı Sami Er’in projeleri arasında yer alan Bilim Merkezi projesi Malatya’da heyecan ve sevinç yarattı.Konuyla ilgili bilgi almak için, bilim merkezleri üzerinde uzun süredir çalışan, Malatya da açılması için çabalarına şahitlik ettiğimiz, İnönü Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. İlhan İçen’e sorduk. Malatya'da bilim merkezinin kurulmasının önemini vurgulan Prof. Dr. İçen, Bilim Merkezi’nin Malatya'ya ayrı bir saygınlık kazandıracağı gibi, gelecek nesillerin dünyaya bakışlarını değiştireceğini söyledi.
Hocam, öncelikle Bilim Merkezlerinin kurulması hususunda bir yasal bir zorunluluk var mı?
Öncelikle böyle bir projenin değerli arkadaşım Sami Er beyin projeleri arasında yer alması beni, Malatya kamuoyunu ve bilim camiasını memnun etmiştir. Kendisine teşekkür ederiz. İnşallah diğer projeleri ile birlikte bu projesini de gerçekleştirir.Sorunuza gelecek olursam, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında yaptığı 23’üncü toplantısında özellikle çocukların ve gençlerin bilime olan ilgi ve meraklarını artıracak, teknolojiyi daha doğru kullanmalarını sağlayacak bilim merkezlerinin tüm illerde kurulmasına yönelik çalışmaların yerel yönetimlerle iş birliği halinde gerçekleştirilmesine karar verilmişti.
Bu karar doğrultusunda, ilk aşamada büyükşehirlerdeki, ikinci aşamada da diğer illerdeki bilim merkezi projelerinin desteklenmesi amaçlanmaktadır. Bu konuda Malatya çok geç kaldı. Malatya için prestij ve vizyon projesi olan, Malatya Bilim Merkezinin yapımını geçmişte bazı belediye başkanlarımızın projeleri arasına yer almıştı. Ama maalesef olmadı. Bu merkez açıldığı takdirde Malatya’ya ayrı bir saygınlık kazandırdığı gibi, gelecek nesillerin dünyaya bakışlarını değiştirecektir.
-Malatya kamuoyuna Bilim Merkezleri nasıl anlatırız, bilim merkezi nedir?
-Bilim merkezleri her yaştan farklı birikime sahip insanları bilimle, teknoloji ile buluşturmak, bilgiyi kaynağından öğrenmelerini sağlamak ve bilime olan merakı tetiklemek üzere tasarlanmış deneysel ve uygulamalı merkezlerdir. Tüm etkinlikler bizzat merkeze gelenler tarafından yapılır. Yani dokunmak serbesttir. Biliyorsunuz müzelerde ‘Dokunmak Yasaktır’ ibaresi vardır. Bilim Merkezlerinde ‘Dokunmamak Yasaktır, yani, ‘dokunmak serbesttir’ ibareleri yer alır.
Bilim merkezleri, kişilerin tüm duyularına hitap eder ve isteyene okuyarak, isteyene dinleyerek, isteyene uygulayarak yani dokunarak öğrenme fırsatı sunar. Bilim merkezlerinin amacı tüm bilgileri tam anlamıyla vermek değil, kişilerin bilime karşı olan ilgilerini artırmak ve dikkatlerini çekebilmektedir. Kısaca bu merkezler duyular yoluyla sezgiyi harekete geçirir ve yaratıcılığı kışkırtır. Bilime katkısının yanı sıra, bu merkezler bulundukları coğrafyanın tarih ve kültürünü de sergiler. Bilim ve sanatın birlikteliğidir. Çünkü bilimsel bilginin sunulması yaratıcılık ve sanatsal bir bakış açısı gerektirir.
Bilim merkezleri, sadece içerikleriyle değil, mimarileriyle, yeşil alanları ve kullanım amaçlarının çeşitliliğiyle de cazibe merkezi olma özelliği taşımaktadırlar. Geniş giriş ve bekleme salonları, yüksek tavanlarıyla, ziyaretçilere rahat bir ortam sunmaktadırlar. Henüz bilim merkezinin içerisine girmeden ziyaretçileri karşılayan etkileşimli açık hava sergileri, onları bilimin gizemli dünyasına davet eder.
-Bilim merkezlerin de neler yer alıyor, biraz daha açabilir misiniz?
-Bilim merkezi sergileri, ziyaretçilere bilim dünyasının kapılarını açmada anahtar rolü üstlenmektedir. Güncel konulardan, yeni teknolojilere, temel bilimlerden yeni teknolojilere bütün bilim dalları sergilerin konusunu oluşturabilmektedir.
Bilgiyi klasik yöntemlerle aktarmak yerine görsel, işitsel ve duyulara hitap eden etkileşimli düzeneklerle aktaran sergiler, kimi zaman bilgisayar programları, mekanik ve elektronik düzenekler, kimi zaman da basit ahşap oyuncaklarla bilimsel gerçekleri ziyaretçileri ile buluşturmaktadır. Bilim merkezleri, etkileşimli sergileriyle, ziyaretçilerini bilimsel olguları deneyerek tecrübe etmelerini, keşfederek anlamalarını sağlamaktadır.
Sergiler, sadece belli bir yaş grubuna hitap edebildiği gibi her yaştan insanın faydalanabileceği şekilde de tasarlanabilmektedir. Böylelikle, ziyaretçilerin bilim merkezlerini ailecek gezmelerini mümkün olmaktadır.
Örnek olarak, bir deprem odası düşünün, depremin şiddeti hissedeceğiniz bir oda. Odaya girip hangi ölçekte deprem şiddetini istiyorsanız, onu ayarlayıp depremi yaşayabilirsiniz. Diğer bir önemli örnek olarak, yerçekimsiz odayı verebiliriz. Odada yerçekimi yok. Küçük bir hareketle havada gezeceksiniz.
Bilgisayarla yönlendirilen çoklu projeksiyon cihazı, izleyenleri çevreleyen 360 derece görüntüsü ile tek seferde yüzlerce insana güneş sistemini, evrendeki yerimizi, Samanyolu’nu ve diğer gök cisimlerini göstermektedir. Ziyaretçiler, gezegenimizin görkemini, bazen bir sahra çölünün, bir girdabın, bazen küçücük bir DNA molekülünün, ya da bir mikroçipin içine heyecanlı bir yolculuk yaparak keşfedebilmektedir. Planetaryum ve 3 boyutlu sinemalar, bilim merkezlerinin düzenli ziyaretçi çekmelerine ve bu ziyaretçilerden gelir elde etmelerine yardımcı olmaktadır.
-Dünyada ve Türkiye’de bilim merkezleri durumu nedir?
Dünyada yaklaşık 3000 bilim merkezi bulunmaktadır. Her yıl 500 milyon kişi bu bilim merkezlerini ziyaret etmekte ya da bir bilim merkezi etkinliğine katılmaktadır.
ABD’de her üç kişiden biri yılda en az bir kez bilim merkezine gitmektedir. Günümüzde Avrupa ülkeleri içerisinde en fazla Bilim Merkezi İngiltere’de bulunmaktadır. Asya’da Hindistan’da 50’den fazla Bilim Merkezi bulunmaktadır. Çin ve Japonya’da Avrupa’daki gelişmeye benzer hızlılıkta açılmakta, Bilim Merkezleri sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Bu büyük gönüllü katılım, bilim merkezlerinin ilgi çekici olmasının ve topluma hizmet vermesinin doğurduğu büyük gücü doğrulamaktadır. Buda bize şunu gösteriyor. Milletlerin başarısı ve zenginliği tesadüf değildir
Türkiye de bilim merkezi sayısı hızla sayısı artmaktadır. Çevremizde Elazığ ve Gaziantep ‘te var. Adıyaman’da yakın zamanda TÜBİTAK ‘la sözleşme imzaladı. Türkiye de Bilim Merkezleri içinde Konya ve Bursa Bilim merkezleri örnek alınacak merkezlerdir. Konya Bilim merkezinin, toplam alanı: 100 bin metrekare, kapalı alanı: 26 bin 500 metrekare, sergi alanı: 6 bin 100 metrekaredir. Bursa Bilim ve Teknoloji Merkezinin toplam alan: 25 bin metrekare, kapalı alan: 12 bin 500 metrekare, sergi alanı: 3 bin 500 metrekaredir.
-Büyükşehir Belediyesi ve TÜBİTAK’ın bilim merkezlerine katkısı nedir?
Malatya Büyükşehir Belediyesi, Proje Ekibi, Bina Yapımı, İşletme yapısı, Personel istihdamı ve İşletmesini yapacaktır. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) da Master planın hazırlanması, Kavramsal ve şematik tasarımların yapılması, Bilim merkezi sergilerinin temini, Atölye ve etkinliklerin geliştirilmesi, Bilim merkezinde görev alacak personelin eğitimi, Yönetim modelinin oluşturulması, İşletme aşamasında bilim merkezinin denetlenmesi ve İçerik ile ilgili diğer konuların yürütülmesi sağlayacaktır.
-Bilim merkezinin paydaşları kimler olabilir?
Malatya Büyükşehir Belediyesi, Malatya Valiliği, Malatya Ticaret ve Sanayi Odası, Malatya Organize Sanayi Bölgeleri, İnönü Üniversitesi, Turgut Özal Üniversitesi, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Malatya TEKNOKENT, Malatya Ticaret Borsası. Bunların yanında özel sektörden Çalıkların ve Ilıcakların böyle bir merkeze destek vereceğini umuyorum.
-Malatya Bilim Merkezi nereye kurulabilir?
Bilim Merkezi daha önce söylediğim gibi Malatya’nın prestij ve vizyon projesi. Bunun için, Turgut Özal Viyadüğünün civarında bir yere yapılabilir. Son olarak, yurt dışında (İngiltere) Bilim Merkezlerinde geçirdiğim tecrübe dayanarak bu merkeze kurulması için gönüllü olarak danışmanlık yapacağımı vurgulamak isterim. İnşallah bu projenin gerçekleştirmesi Sami Beye nasip olur.
