Yıkımın sorumluları gizleniyor

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Malatya Temsilcisi Bedir Özten, 6 Şubat’ta yaşanan depremlerde Malatya’da yıkılan yapılarla ilgili açıklamalarda bulundu. Özten, deprem sonrası meydana gelen yıkımların haksız olarak günah keçisi gösterilmeye çalışan serbest çalışan inşaat mühendislerinin mağduriyet yaşadığını belirtti. Özten, bina yapım sürecinde inşaat mühendisinin yeri ve sorumlulukları olduğunu ifade ederek, Proje Aşamasında; yürürlükte olan deprem yönetmeliğine uyulduğunu anlattı. Zemin etüdünün 2000’li yılların başlarında uygulanmaya başlandığını, önce belediyelerin denetiminde olan proje müellifinin, 2011 yılından sonra yapı denetim firmalarına geçtiğini kaydetti.  Özten, bina yapım aşamasında; şantiye şefinin; binanın projesine uygun yapılmasına sağlamak için işleri idari ve teknik koordine etmekte yükümlüğü olduğunu sonrasında sorumluluğun yapı denetim firmasında olduğunu anlattı.

Meslektaşlarımız haksız yere tutuklandı

Elazığ depremiyle ilgili önemli iddialarda bulunan Özten, “24 Ocak 2020 Elazığ-Sivrice –Çevrimtaş merkezli 6,8 büyüklüğündeki depremden etkilenen Malatya’da yapıların bir çoğunun hasar tespiti ya hiç yapılmadı yada yeterince yapılmadı. Orta hasar tespiti yapılan birçok bina kullanılmaya devam edildi. 24 Ocak depreminden önce 2007 ve öncesi yönetmeliklerle yapılan tüm yapılardan ilgili bakanlık ve belediyeler sorumludur. 6 Şubat depremlerinden önce çeşitli zamanlarda Doğu Anadolu Fay Hattı 7,8 büyüklüğünde bir deprem üretebilir, mezarlık ve enkaz yığını olan eski yapı stokunu bir an önce dönüştürmemiz gerekir açıklamaları yapıp kamuoyu ve ilgili kurum ve kuruluşları uyarmamıza rağmen dönüştürme ile ilgili hiçbir çalışma yapılmadı. Aksine hiçbir teknik çalışma yapılmadan imar afları çıkarıldı. Şimdide günah keçisi olarak; Serbest çalışan proje müellifi, şantiye şefi, fenni mesul, teknik uygulama sorumlusu inşaat mühendisi meslektaşlarımız görülüyor ve birçoğu tutuklu yargılanıyor. Odamızın yasal görevlerinden biri olan; üyelerimizin disiplin hükümleri çerçevesinde mesleki yasaklığının bulunup bulunmadığını belirten vize görevini yerine getiren yönetim kurulu üyesi meslektaşlarımızın haksız yere tutuklanmıştır” dedi.

Hasar tespiti yapılmadı

Malatya’da yıkımın en çok olduğu binaların 1999 yönetmeliğinden önceki 1975 yönetmeliği ile yapılanlar olduğunu belirten Özten, “1999 Marmara depremlerinden sonra kamu kuruluşları riskli gördüğü kendi binalarını ya güçlendirdi yada dönüştürdü Malatya da özel yapılardan sorumlu olan belediyeler ve diğer idareler bu sorumluluğunu yerine getirmemişlerdir. Her yeni çıkan yönetmelikten sonra önceki yönetmelikle yapılan yapıların yeniden analizlerinin yapılması gerekir. Bunun yapılmasını sağlamayan sorumlu ve yetkili kamu kuruluşları suçu kendilerinde aramalıdır. 6 Şubat depremlerinin yaratmış olduğu yıkımda sorumluluğu bulunan herkesin yargı önüne çıkarılarak hukuk nezdinde hesap sorulması oda olarak bizlerinde öncelikli talepleri içerisindedir. Çok sayıda meslektaşımız depremzede olmalarına ve suçlulukları kesinleşmemiş olmasına rağmen tutuklu olmaları mağduriyetlerini arttırmaktadır. Henüz sorumlulukları ortaya konmamış pek çok meslektaşımız tutuklanmaktadır. Yıkılan binaların hangi sebepten kimlerin sorumluluklarını yerine getirmediğinden kaynaklandığını anlamadan gerçek failler tespit edilmeden tutuklanan meslektaşlarımız evrensel ceza yargılamasının temel ilkelerinden masumiyet karinesi; anayasanın 38. ve Avrupa İnsan Hakları sözleşmesinin 6. maddesinde  ‘’Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar hiç kimse suçlu sayılmaz’’ şeklinde somutlaşmıştır. Yıkımların gerçek sorumlularının gizlenmesi çabasına en yüksek sesle itiraz ediyoruz” açıklamasında bulundu.