Piyasada kendilerini sosyal medya hesaplarında; çakra meditasyonu, bilinçaltı farkındalık eğitmeni, spiritüel danışman, yaşam koçu, eğitim koçu, nefes koçu, sağlıklı yaşam koçu, ilişki koçu, mentör, şifacı, olumlama, mistik enerji gibi tanımlarla tanımlayan bir sürü insan var.
Çok uygun rakamlarla ve üç beş aylık online eğitimlerle, yaşam koçluğu sertifikasının verildiği ilanlara denk gelebilirsiniz. Yaşam koçu olmanız için herhangi bir üniversitenin herhangi bir bölümünden mezun olmanız yeterli. Bazen bir yüksekokul ya da üniversiteden mezun olmanıza da gerek yoktur. Örneğin bir alandan mezun oldunuz ve açılan bir yaşam koçluğu eğitimi ile birkaç ayda yaşam koçluğu sertifikasına sahip olabilirsiniz. Sonrasında beş adımda mutluluğun sırrı, on adımda başarının anahtarı gibi laflarla giden süreçler…
Kişilerin ruh sağlığıyla ilgilenecek kişilerin o alanda eğitimli olması ve destek sürecinde ortaya çıkabilecek psikolojik durumlara müdahale edebilme yetisine de sahip olması gerekir.
Yaşadığımız herhangi hastalık durumunda nasıl ki uzman bir doktora gidiyorsak, ruh sağlığı anlamında da psikolojik destek alınması gerektiğinde bizlerin; psikiyatristler, klinik psikologlar, psikologlar ve psikolojik danışmanlardan destek almamız gerekir.
Ruh sağlığı profesyonelleri, danışanlarına hizmet verebilmek adına eğitim hayatları boyunca alanlarıyla ilgili konularda eğitim alırlar.
Ruh sağlığı çalışanları uzun yıllar süren eğitimler sonucunda bu işi yapma konusunda yetkinlik kazanır. Mesela; psikiyatristler 6 yıllık tıp eğitimi aldıktan sonra TUS sınavına girerler ve psikiyatri asistanlığında ise 4-5 yıl çalışırlar. Psikologlar ve psikolojik danışmanlar ise 4 yıl süren lisans eğitimlerinin üzerine 2 yıl yüksek lisans yaparlar ve uzun süren çeşitli psikoterapi eğitimlerini alırlar. Şöyle bir bakarsak, bir ruh sağlığı profesyonelinin en az bir 10 yılını mesleki eğitimine harcaması gerekmektedir.
Yukarıda adı geçen ruh sağlığı profesyonelleriyle (belirtilen bir sürü emek – çaba ve zaman harcamaya karşılık) birkaç aylık eğitimlerle ruh sağlığı hizmeti verdiklerini iddia eden yaşam koçları vb. alan dışı kişileri özdeş tutmak ne kadar insaflıca bir tutum olur.
Kişilerin geçmişte yaşadıkları travmalarını yok ettiğini söyleyen, bilinçaltı temizliği yaptığını öne süren ve kendisini yaşam koçu olarak tanıtanlar var. Bu kişilerin bunu yaparken kullandıkları yöntemler kişide tehlikeli; sonuçlara yol açıp yeni travmalar oluşturabilir. Kişiler yardım arayışı sürecinde yüklü paralar ödeyip daha büyük bir çıkmazın içine girebilir. Bazı bireyler, ruh sağlığı alanı dışındaki bu kişilerin uyguladıkları yöntemlerin kendilerine iyi geldiğini belirtebilirler. Aslında bu iyi hissediş hali muhtemelen plasebo etkisidir.
Her insan biricik, özel ve farklıdır. Ruh sağlığı uzmanları insanın ruh sağlığını etkileyen tüm etkenlerin farkındadır ve insanların sorunlarını tek bir sebebe indirgemez. Genellemeler yapmaz.
Ruh sağlığı alanında çalışmayan bu tarz insanlar, karşılarındaki insanın kişilik yapılanması ve ruhsal problemleriyle ilgili altyapıları olmadığı için tedavi amaçlı uygulamaları ciddi sorunlara yol açabilir.
Psikolojik destek hizmetleri / psikoterapi ve koçluk sistemi mantık olarak farklı. Birincisi, süreç odaklı iken, koçluk sisteminin mantığı ise sonuç ve başarı odaklı olabilmekte.
Ruh sağlığı profesyonelleri kendi mesleki sınırları gereği, gerektiğinde yönlendirme yaparak danışanlarının zarar yerine fayda görmesini sağlarlar.
Peki insanlar neden bir ruh sağlığı çalışanı yerine bir yaşam koçuna başvurur?
Yaşam koçluğu oldukça iddialı bir alan adı. Karşıya şu mesajı veriyor : ‘Ben bu hayatın gizemini çözdüm, bu hayatın nasıl yaşanacağını iyi biliyorum ve bunu sana da öğretebilirim. Bildiğiniz şifacı gibi.
Bireyin kendisiyle yüzleşmesi zor ve sancılı bir süreç olduğu için, yaşam koçu gibi alan temsilcileri, ‘’sen çok iyisin, mükemmelsin, her şey senin elinde vs... gibi şişirilmiş söylemleriyle danışanlarının benliklerini fazlasıyla besledikleri için daha fazla talep edilebiliyorlar.
Birde artık günümüzde karşılaştığımız problemlerin çözümünde hızlı çözümlere ihtiyaç duyar hale geldik. Daha kestirme - hap bilgiler ve önerilerle yaşamımıza yön vermek istiyoruz. Ya da uzman diye adlandırdığımız yaşam koçu vb. alan temsilcilerinin bizi yönlendirmesini istiyoruz. Daha köklü çözümlerle hayatımıza anlam katmak yerine daha anlık kestirme çözümlerle - tavsiyelerle hayatımıza yön vermeye çalışıyoruz.
Son dönemlerde bireysel ve toplumsal travmaların fazlaca yaşandığı ülkece zor dönemlerden geçiyoruz. Bu anlamda tabi ki ruh sağlımız ortaya çıkan yaşantılardan oldukça etkilendi. Psikolojik destek almak istediğinizde, iyileşme vadeden yaşam koçları gibi kişilerden değil, alanında uzman ruh sağlığı profesyonellerinden yardım almaya çalışın.
Bireylerin ruh sağlığı, umudun pazarlandığı bir hobi malzemesi değildir.
Hoşça bakın zatınıza…
