Türk Sanat Müziği ve Hüzün
Enes Tarım
Türk Sanat Müziği, bir müzik türü olmasının dışında bir tarihi de ifade eder.
Dönemsel olarak incelendiğinde ilk olarak şarkılardaki sözcüklerin zarafeti göze çarpar.
Ve dilimizin günden güne nasıl kabalaştığını görürüz…
Gerek icracıların repertuvarlarında, gerek dinleyicilerin hüzünlü muhabbetlerinde önemli bir yer tutar söz konusu Türk Sanat Müziği olduğunda.
Birçok şarkı incelendiğinde hemen hepsinin bir yaşanmışlığı ifade ettiği ve bu yaşanmışlıkların hüzünlü bir dil ve letafet dolu dizelerle dile geldiğini görürüz.
Bu şarkıların içerisinde çok uzun yıllardır dinlediğimiz biri var ki, sözleri ve hikâyesi ile yürek burkmakta.
Dikkatsiz dinlenildiğinde ve sadece sözlerin gerisinde bestecisine bakıldığından Serkis Efendi’nin şarkısı denilip geçilir.
Ancak işin aslı pek de öyle değildir.
Şarkının sözleri aslında 1800’lerin sonunda bir kız çocuğunun yakarışıdır.
Başına geleceklere sessiz isyanıdır.
Henüz 13 yaşındaki İhsan Raif Hanım’ın bir iftira sonrası zorla evlendirilmek üzereyken kağıda karaladığı bir şiirdir.
Köse Mehmed Raif Paşa’nın kızı olarak 1877 senesinde dünyaya gelen İhsan Raif, varlıklı bir aileden gelmesinin avantajı ve valilik gibi üst kademe görevler üstlenmiş babasının özeni ile iyi bir eğitim görür.
Edebiyat ile hep içli dışlı olur.
13 yaşındayken kız kardeşi ile bulundukları konağa bir adam dalar ve hayatı kararır.
İhsan Raif’e göz koyan Mehmet Ali isimli adam, daldığı konaktan genç kızı kaçırmaya kalkar.
Başarılı olamasa da, İhsan Raif hakkında dedikodular çıkar ve babası kızının Mehmet Ali ile evlenmesine karar verir.
İzmir’e gelin olarak gönderilmeye hazırlanan İhsan Raif, Nişantaşı’nda bulunan konaklarını terk etmeden önce üzüntüsünü, korkusunu ve umutsuzluğunu kâğıda döker ve Türk Sanat Müziği’nin en önemli klasiklerinden biri olacak “Kimseye Etmem Şikâyet” in sözlerini yazar.
Daha sonra şiirini bestelediği de rivayet edilse de, ağırlıklı görüş bestenin “Serkis Efendi” tarafından yapıldığıdır.
Evliliği, ailesi başka kadınlarla birlikte olan kocasından ayrılmasına razı gelene kadar, yani yaklaşık 14 yıl devam eder.
Bu sürede 3 çocuğu olmuştur.
İkinci evliliği 1 gün sürer.
Üçüncü evliliğini ise yazar Şahabettin Süleyman ile yapar.
Eşi ölene kadar mutlu bir birliktelikleri olur.
İhsan Raif Hanım’ın kısa ve fırtınalı yaşamı 1926’da son bulur.
Öldüğünde 49 yaşındadır.
İhsan Raif Hanım‘ın ve Kimseye Etmem Şikayet’in hikayesini öğrendikten sonra şiiri tekrar okuyun ya da şarkıyı yeniden dinleyin.
Sanki önceki okuyuş ya da dinleyişlere göre daha buruk, daha kıvamlı ve daha gerçek gelecek…
“Kimseye etmem şikayet; ağlarım ben halime
Titrerim mücrim gibi baktıkça istikbalime
(Titrerim suçlu gibi baktıkça geleceğime)
Perde – i zulmet çekilmiş korkarım ikbalime
(Korkarım karanlık perde çekilmiş talihime)
Titrerim mücrim gibi baktıkça istikbalime…
Selam ve dua ile…
