Düşünmek
Cafer Çelik
İnsan düşünebilen,,düşünmesi istenilen yaratıktır. İlahi esaslarda, akletmiyormusunuz, tefekkür ediniz, benzeri ifadelerle düşünmek istenmektedir. İnsan ne yaparsa, ne söylerse, araştıracak, düşünerek yapacaktır. Ne yapıyorum? Ne için yapıyorum? Yararı, zararı, uygun olup- olmadığı düşünülmelidir. Düşünmeden hal ve harekette bulunmak insani noksanlıktır.
Zararlı içki içenler şuurunu kayıp eder, düşünmeden konuşur, yanlış-yakışıksız sözler söyler, hareketler yaparlar. İçki tesirinden kurtulduktan sonra yaptıklarından utanan, pişman olanlar, bu durumlara düşmemek için içmeyi terk etmeyi düşünüp bırakanlar olur. Çoğu kimseler de sığara içerler, çok zararlı, yararsız olduğunu bilir, söylerler, yine de içmeye devam ederler. Bunlarda düşünmeyi engelleyen nedir? İçki içenlerde, içkinin tesirinden kurtulanlarda azda olsa düşünenler çıkar. Sigara içenlerin çoğu zararlıyı terk etmeyi düşünmezler.
Alışkanlık olduğunu, terk edemediklerini söyleyenler çoğunluktadır. Faydalı şeyler alışkanlığı marifet, zararlı şeyler alışkanlığı rezalettir. Zararlı şeyleri alışkanlık haline getirenler çok olduğu halde, neden yaralı şeyleri alışkanlık haline getirenler azdır? Sigara alışkanlığında olanlar sayısınca, aynı fedakarlığı yapanlar olsa, verdikleri paraları banka hesabına yatırsalar, bu parada en uygun şekilde ihtiyaç sahibi muhtaçlara, öğrencilere verilse çok kimseler sıkıntıdan kurtulur. İnsana yakışır düşünerek bir şey yapılmış, dünyaya örnek olunur.
Alışkanlıklar da terk edilir. Araplarda her evde büyük kaplar dolusu içki bulunur, her toplantıda asırlardan beri içki içme alışkanlığı vardı. Arap kadınları Mahremiyeti kapatmayan açık-saçık giysi giyerlerdi. İslam’da içki haram kılınıp, örtünme emir edilince, şarap kapları kırıldı, Medine sokaklarında dökülen içkiler sel gibi aktı, kadınlar bellerindeki bağlarıyla hemen örtündüler. Senelerden beri süre gelen alışkanlığı terk ettiler. Bu gün de zararlı alışkanlıkları terk edenler çok. Bir kısım düşünmeden, nefsine esir düşmüş kimseler-Alışkanlık terk edilmez. Diyerek, kendileri terk etmedikleri gibi, terk edecekleri de etkiliyorlar.
Normal insan düşünmeli, zararlı olanı çok kimseler yapmakla faydalı olmaz, toplumun yanlış, yakışıksız, zararlı, düşüncesiz olarak yaptıklarından korunarak toplum baskısında kalmamalı, giysi mahremiyeti örtmek, soğuktan-sıcaktan korunmak, vücudu rahatlatmak için giyilir. Bu vasıflarda olmayan giysi, düşünmeden hareket eden oluşturulmuş bir toplumun etkisinde kalarak, yanlış, yakışıksız, dinen yasak olanı yapmak olur.
Ne yapılırsa her şeyin uygununu, faydalısını düşünerek, araştırarak yapmalı. Ölçü, İslam’a uygun ilim, düşünce olmalıdır. İslam’da faydalılar emir edilmiş, zararlılar, yanlışlar uygunsuzlar yasaklanmıştır. İnsanlık uyar, uygularsa dünyada huzurlu olacak, ahrette mükâfat görecektir.
Yetişenler yetişkinlerin her halinden etkilenirler. Belli yaşlara kadar büyüklerin, ana –babalarının her yaptıklarının uygun, doğru, faydalı olduğunu kabul ederler. Onları örnek alırlar. Yetişenlere yanlış, yakışıksız, zararlı örneklik sergilememek için özen gösterilmelidir. Görülen zararlı, yanlış hallere uygun dikkat çekip, yan bakarak da, yüz asarak da olsa tepki göstermeli, uygunlar övülüp, sevilip, takdir edilmelidir. Her yapılan düşünerek yapılmalı, düşüncesiz bir şey yapılmamalıdır.
