Futbola çağ atlatan sistem

Futbol bir sistem oyunudur ve bu oyunda sistem, belirlenen hedefler doğrultusunda, teknik direktörün kafasındaki oyun sisteminin kadroda yer alan oyuncuların yetenek ve niteliklerinin, yeşil sahadaki en uygun bileşiminden oluşmaktadır.

Futbolun profesyonel hayata geçmesinden sonra sahadaki diziliş ve sistemler üzerinde yapılan değişimler belli dönemlerde hep etkili olmuştu.

4-3-3 ile başlayan ve günümüzde uygulanan 4-2-3-1 sistemine kadar yaşanan süreç içinde bazı takımlar büyük başarılara imza atmıştı.

Futbolun beşiği sayılan İngiltere’de 4-3-3 sistemine uygun oyuncu profili kadar futbolcuların teknik ve fiziksel özelliklerin daha özgür sahaya yansıttıkları bu sistem 90’lı yılların sonlarına doğru değişime uğramıştı. Ian Rush ve Alan Shearer gibi hücum bölgesinin ortasında oynayan oyuncuların koşu mesafelerinin belli bir standardın altında kalmalarına rağmen en çok gol atan oyuncular arasında ilk sıralarda yer alması bu sistem sayesinde olmuştu.

Bugün dünyanın en çok takıp edilen ve en değerli ligi olan İngiltere premier ligde Liverpool, Manchester United ve Manchester City takımları 4.-3-3 sisteminde maçlarını oynamaya devam ediyorlar.

Fakat yıllar öncesinde uygulanan bu sistemin farklı bir yönünün sahaya yansıtıyorlar.

Ian Rush ve Alan Shearer gibi pivot hücum oyuncularının yerine hücum bölgesinde görev yapan üçlünün değişken oyun anlayışları ve takım savunmasına yaptıkları katkı 4-3-3 sisteminin günümüz futboluna uyarlanmış halini ortaya çıkartmış durumda.

Liverpool’da Mane, Pirmino ve Salah, Manchester City’de Fahrez, Aguero ve Sterling, Barcelona’da, Messi, Suarez, Grıezmann’dan kurulu hücum oyuncularının sezon sonunda attıkları gol sayısının fazla olması teknik direktörlerin seçmiş oldukları sisteme eş değer olduğunu unutmamak lazım

Gelinen sürece kadar 4-3-3 ile başlayan 3-5-2 daha sonra 4-4-2 bazen bazı maçların önemi bakımından 3-4-3 ve 4-1-4-1 sistemleri de teknik direktörlerin alternatifleri arasında bulunuyor.

Günümüzde en çok uygulanan sitem olan 4-2-3-1 sistemi uzun yıllar daha teknik direktörlerin tercihi olacak gibi gözüküyor.

4-2-3-1 en sağlıklı sistemlerin başında yer alıyor. Bu sistemin kendi içinde çeşitliliği oldukça fazla. Bunların başında dörtlü savunmanın önünde oynayan oyuncu çeşitliliği geliyor. Bir başka önemli ayrıtı ise; forvet arkası bölgesidir. Savunmanın önünde görev yapan ve takımın ağır işçilerini arındıran bölge olan defansif orta saha bu sistemin en önemli bölümünü oluşturuyor. Maçın görüntüsüne göre veya maçın önemine göre bu bölgede görev yapan iki oyuncunun oyunun iki yönünü uygulamada ki performansları diğer bölgeler içinde büyük önem taşıyor. Görevlerini yerine getirirken dayanılılık, teknik özellikler, kısa ve uzun paslar oyunun iki yönü için gerekli olan konular arasında yer alıyor. Ön libero, defansın arasına sık sık giren ve fiziki özellikleri itibariyle ön plana çıkan oyunculardır. Hem rakibin oyununu bozacaksın hemde hücum bölgesine katkı yapacaksın bunu yapmak için hem fiziksel hem de teknik beceriye sahip olunması gerekiyor.

Ülkemizde bu örneğe en uygun oyuncu olarak yıllardır bu bölgede görev yapan Mehmet Topal örneğini verebiliriz.

En çok tercih edilen sistem olan 4-2-3-1, ön libero ve defansif orta saha prensibini benimsemiştir. Defansıf orta saha için hem savunmanın güvenliği hemde kalabalık orta saha birlikteliği büyük önem taşıyor. 

 Defansif orta saha için savunma konusu noksanlık olabilir, fakat bu ihtimal ön libero için söz konusu olamaz. Bundan dolayı, savunma ağırlıklı orta saha pres ve baskı oyununu oynarken arkasında güveneceği ön liberoyla uyumu mükemmel olmalıdır. Ön libero fizik olarak baskın bir oyuncu olduğu için gerek uzun toplarda, gerekse kenar ataklarda savunma aralarına girme prensibiyle hareket ederken görev paylaşımını yine pas oyununu iyi yapabilen defansif orta saha ile yapacaktır.

Teknik direktörlerin tercih ettikleri sistemlerin temel amacı başarıyı yakalamaktır. Kadroda yer alan futbolcuların teknik becerileri ve devamlıklarına uygun sistemlerin sezon içinde problemler yaşaması halinde teknik direktörlerin farklı arayışlar içine girdikleri biliniyor.

Bugün günümüzde en sağlıklı sistem olarak algılanan 4-2-3-1 sisteminde futbolcuların koşu mesafelerinin yukarıya çıkması gayet normal.

Ön liberoda görev yapan oyuncular listenin ilk sıralarında yer alıyor. Forvet arkasında görev yapan ve oyun kurucu konumdaki futbolcunun takım savunmasına yaptığı katkı da bu sistemin ayrılmaz parçaları arasında yer alıyor.

İngiltere gibi bir ligde 4-2-3-1 kabul görüyorsa bu sistemin yakın zamanda bazı değişikliklerle premier lige uygun hale gelmesi sürpriz olmaz.