TMO kayısıyı 21-23 liradan alacak

Malatya Ticaret Borsasında düzenlenen Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) ‘Malatya Kuru Kayısı İlk Alım Töreni’ne video konferans yöntemiyle katılan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, ilk kez kayısı alımı yaptıklarını belirterek, kuru kayısı fiyatını 21 liranın altına düşürmemekte kararlı olduklarını belirtti. Bakan Pakdemirli, Malatya'nın, emektar, vefakâr, çalışkan insanlarıyla bir arada bulunmaktan son derece mutlu olduğunu ifade etti. Dünyada kayısı üretiminin 550 bin hektar alanda, yaklaşık 3,9 milyon ton olduğunu ifade eden Pekdemirli, "Ülkemiz 1 milyon 312 bin dekar alanda, ortalama 800 bin ton kayısı üretimi ile birçok üründe olduğu gibi kayısı üretiminde de Dünya'da 1'inci sırada yer almaktadır. Bu başarı elbette, Malatyalı çiftçilerimizin kurduğu modern kapama bahçelerden dünya standartlarının üzerinde elde edilen üretimlerle olmuştur. Bu gelişmelerin sonucunda, 2002 yılında 315 bin ton olan kayısı üretimimiz, 2019 yılında yüzde 170 artış ile 847 bin tona ulaşmıştır" diye konuştu.

Kayısı üreticilerinin her daim yanında olduk

Son 18 yılda, kayısı üreticilerinin her daim yanında olduklarını vurgulayan Pakdemirli "Bakanlık olarak verdiğimiz destek ve yatırımlardan bahsedecek olursak; dekara 19 Liralık mazot-gübre desteğine ilave olarak, dekara 10 Lira katı organik-organomineral gübre desteği veriyoruz. Dekara 35-70 Lira organik tarım, 20-40 Lira iyi tarım desteği veriyoruz. Kayısı üretiminde de; standart fidan kullanımı için dekara 100 Lira, sertifikalı fidan kullanımında ise dekara 280 Lira destek veriyoruz. Küçük aile işletme desteği kapsamında ise dekara 100 Lira destek vermekteyiz. Ayrıca kayısı üretiminde biyoteknik mücadele için dekara 50 Lira destek vermekteyiz. Üretimi geliştirmeye yönelik sağladığımız bu destekler yanında, kayısıdan elde ettiğimiz ürünleri çeşitlendirerek katma değeri artırmak üzere; Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerimiz tarafından kayısı üreticilerimize ve sektöre, düşük faizli yatırım ve işletme kredisi ile finansman sağlıyoruz. Kırsal kalkınma destekleri kapsamında, ayısı işleme ve pazarlama yatırımcılarına da, ayrıca hibe veriyoruz. IPARD kapsamında; toplam 32 Projeye, 45 milyon Hibe verdik. Malatya'da ise bu kapsamda toplam 18 projeye, 22,5 milyon Lira hibe sağladık. Bunun yanı sıra çiftçilerimizi doğal afetlerden korumak amacıyla TARSİM kapsamında, poliçenin % 50'sini devlet olarak destekliyoruz. Ayrıca üreticinin genç ve kadın olması durumunda da poliçe destek oranını arttırıyoruz" şeklinde konuştu.

Cumhuriyet tarihinde bir ilk

Bakan Pekdemirli, ülkemizin en önemli tarımsal ihracat ürünlerine değer kazandırmak ve üreticilerin daha fazla kazanç elde etmelerini sağlamak amacıyla TMO'ya, 27 Temmuz'da fındık, kuru üzüm, kuru incir ve kuru kayısı alım görevi verildiğini anımsatarak, "27 Temmuz'da fındık, 27 Ağustos'ta kuru üzüm fiyatlarını açıklayarak alımlara başladık. Kuru incir fiyatlarının ise üretici lehine seyretmesi nedeniyle piyasaları takip etme kararı aldık. Fındık, kuru üzüm ve kuru incir ürünlerinde TMO'ya alım görevi verilmesi, piyasa fiyatlarını üretici lehine yükseltmiş, buna paralel olarak ihracat fiyatları da yükselerek, ülkemize daha fazla döviz girdisi sağlanmıştır. Böylece sadece üreticilerimizin değil, 83 milyon vatandaşımızın hakkı korunmuştur. Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından TMO'ya verilen kuru kayısı alımı görevi, Cumhuriyet tarihinde bir ilktir. Diğer ürünlerde olduğu gibi kuru kayısıda da üretici lehine oluşturacağımız politikalarla piyasalarda istikrar sağlanacak ve kuru kayısımız dünya çapında değer kazanacaktır. TMO'ya alım görevi verilmesinden önce bir yandan da kuru kayısı için hazırlıklarımızı tamamladık. TMO-TOBB Lidaş tarafından modern alt yapıya sahip ülkemizin ilk kuru kayısı lisanslı deposu, 5.000 ton kapasite ile lisansını alarak Perşembe günü itibariyle faaliyetlerine başladı. Ve kuru kayısı, lisanslı deponun faaliyete geçmesiyle birlikte diğer ihracat ürünlerine göre daha şanslı bir duruma kavuştu" dedi.

Gün kurusuna biraz fazla fiyat verdik

Herkesin kuru kayısı fiyatlarını merakla beklediğini dile getiren Pakdemirli "Tüm  Malatya gibi bende çok heyecanlıyım. 2020 yılı 4 numara kuru kayısıyı; kilogram başına kükürtlenmiş için 21 Liradan, kükürtlenmemiş (gün kurusu) için ise 23 Lirada alıyoruz.  Hayırlı, uğurlu, bereketli olsun. Günkurusu halkımızın daha çok tercih ettiği bir ürün. Bu çerçevede, Gün kurusu üretimini artırmak, kükürtlemeyi azaltmak ve ihracat potansiyelini yükseltmek amacıyla Gün kurusuna biraz fazla fiyat verdik.  Buradan, kuru kayısı fiyatını 21 Liranın altına düşürmemekte kararlı olduğumuzun altını özellikle çizmek istiyorum. TMO, üreticilerimiz tarafından arz edilecek kuru kayısının tamamını alabilecek bütçeye ve depo kapasitesine sahip olarak devreye girmektedir. TMO bu andan itibaren lisanslı depoda alımlara başlayacaktır.  Lisanslı depolar üzerinden yapılan alımlarda yüzde 2 stopaj vergisi ile yüzde 2 SGK prim kesintisi muafiyeti olduğu düşünüldüğünde üreticilerimizin ton başına yaklaşık 85 kuruş ilave kazancı da olacaktır" ifadesinde bulundu.

TMO'nun kayısı alımı hem fiyatlara hem de ihracata istikrar getirecek

Kayısının en büyük sorunlarından birinin iklimsel faktörler olduğunu vurgulayan Bakan Pakdemirli "İklimsel faktörlere bağlı olarak rekolte istikrarsızlığı var. Çünkü bir yıl, 800 bin ton yaş kayısı olurken, diğer yıl 400 bin ton seviyelerinde kayısı ile karşılaşabilmekteyiz. Bu da fiyat istikrarsızlığına ve ihracat pazarlarımızda sorunlarına sebep olmakta. İnşallah TMO'nun kayısı alımı; hem fiyatlara hem de ihracata istikrar getirecektir. Ayrıca fiyat istikrarı, dünya kayısı piyasasında pazar payımızı artırarak, kayısının ihraç edilen miktarını da yıldan yıla artıracaktır.  İhracatçı firmalar iç piyasadaki bu fiyat istikrarı ile, bağlantı kurdukları ithalatçı firmalar üzerinden rekabet etmeyerek fiyat indirimine gidemeyeceklerdir" diye konuştu.

Ülke ekonomisine ciddi katkılar getirecek

Toprak Mahsulleri Ofisi Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Ahmet Güldal ise kuru kayısı piyasasının istikrarsız bir piyasa olduğuna dikkat çekerek, “Yıllarca bunu gördük ve Malatya’nın hep beklentisi bu oldu. Kayısı piyasasının istikrarı bundan sonra bozulmayacak. Karadeniz boydan boya fındıkta bakanımızın talimatlarıyla yürüttüğümüz, yönettiğimiz piyasa, hem üretici hem de ülke ihracatı bakımından son derece anlamlı ve faydalı olmuştur. Kuru üzüm ve kuru incirde yürüttüğümüz politika, gerçekten son derece başarıyla yürümektedir. İnşallah kuru kayısıda da bu istikrar hem üreticilerimize hem il hem de ülke ekonomisine çok ciddi katkılar getirecektir. Lisanslı depo şu anlama geliyor; Ürünleri depolarında, kendi yerlerinde korumakla, güvenliğini sağlamakla uğraşmasınlar, çiftçilerimiz elindeki mahsulü yetkilendirilmiş sınıflandırıcının vereceği kalite kriterlerine göre teslim ettikleri ürünlerinin değerinde elektronik ürün senedini cebine koyup, isterse Toprak Mahsulleri Ofisi’ne veya herhangi bir alıcıya veya hiç satmayarak cebinde başka türlü değerlendirmek üzere tutabilir ya da Ziraat Bankasına gider yüzde 70’ine yakın sıfır faizli kredi kullanabilir. Dolayısıyla üreticilerimize en büyük imkan bu olacaktır” şeklinde konuştu. Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan da, Malatya için önemli bir dönüm noktasını yaşadıklarını kaydetti. Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Malatya Milletvekili Mehmet Celal Fendoğlu ise, kayısının Malatya’da yüzde 70-75 aileyi direkt ilgilendiren bir ürün olduğuna dikkat çekerek, Malatya’da kayısı üreticilerinin bir başka aracı aramadan direkt devletimizin belirlemiş olduğu taban fiyatıyla hak ettiği emeğin karşılığını alacağını vurguladı. AK Parti Malatya Milletvekili Hakan Kahtalı da, geçmiş dönemde kayısının çok olduğu dönemde fiyatının düşürüldüğünü, az olduğunda fiyatının yükseltildiğini ve bir fiyat istikrarının sağlanamadığını ifade etti. AK Parti Malatya Milletvekili Ahmet Çakır ise, kayısının TMO tarafından alınmasının ürüne gerçekten bir sigorta ve güvence olacağını belirtti. 

Kayısının talihi değişecek

AK Parti MKYK Üyesi ve Malatya Milletvekili Öznur Çalık da Malatya’nın ve kayısının talihini değiştirecek bir günü yaşadıklarını söyledi. Çalık, “Malatya tarihinde bir ilki yaşıyoruz. Bu bizim için çok büyük bir onur. AK Parti iktidara geldiği günden itibaren biz üreticimiz ve çiftçimiz için çok önemli çalışmalar yaptık. Malatya özelinde kayısıyla ilgili destekler aldık. TARSİM faaliyete geçti; yağmur çamur olur, don vurur üreticimiz mağdur olur ve hükümetlerin sesi çıkmazdı. Ama bir lider geldi, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla kayısı don kapsamına alındı. Buna çiçek dönemini de dahil ettik. Bu yetmedi üreticimize mazot, gübre, yem desteği verdik” diye konuştu. Milletvekili Çalık, Malatya’da kurulan iki lisanslı depodan birinin 6 bin ton kayısıyı depolayacağını, diğerinin ise 5 bin ton kayısıyı paketleyip, depolayacağını kaydederek, bunun yanında Malatya’da Akçadağ, Battalgazi ve Yeşilyurt’ta kükürtleme tesisinin kurulduğunu, Kale ve Doğanşehir ilçelerinde de bu tesislerin kurulacağını belirtti. AK Parti MKYK Üyesi ve Malatya Milletvekili Bülent Tüfenkci ise bundan sonra kayısıda bir milat olacağını belirterek, kayısının  asla ve asla eskisi gibi olmayacağını vurguladı.

Malatya için çok önemli bir gün

Malatya Valisi Aydın Baruş da Malatya için çok önemli bir gün olduğunu ifade ederek, “Kayısının özel bir niteliği var. Kayısı gerçekten Malatya insanı, ekonomisi ve refahı için çok önemli bir konu. Yıllardır tartışılan, gerekli önem gösterilmediği iddia edilen bir konu ancak bugün sevinçli şunu müşahede ediyoruz ki artık kayısının değerlendirilmesi konusunda Malatya çok önemli mesafeler aldı. İnşallah bundan sonraki süreçte de iyileştirilmeler yapılarak artık Malatya insanının yüzü asılmayacak, devamlı gülecek. Kayısı Malatya için neden çok önemli? Malatya ekonomisinde yaklaşık yılda 300 milyon dolar ihracat değerine sahip bir üründen bahsediyoruz. Malatya’nın tarım topraklarının yüzde 20’sini kaplayan bir meyve ağacından bahsediyoruz. Kayısı, efektif ürünlerin başında geliyor. Yıllardır Malatya insanının cebine giren paranın büyük oranda kayısı ticaretinden geldiğini görüyoruz. Malatya’da bugün 8 milyon kayısı ağacı var, her yıl 350-400 bin ton yaş kayısı üretiliyor ve yaklaşık 100 bin ton kuru kayısı üretimi gerçekleştiriliyor. Malatya’da bir nüfus başına yıllık yaş kayısı üretimi 400 ila 500 kilogram, kuru kayısı üretimi ise 100 ila 125 kilogram. Yani Malatya insanının kayısıya yaklaşımı ve verdiği önem bu rakamlardan çok iyi anlaşılmıştır” açıklamasında bulundu.