Malatya'nın göbeğinde sağlam kazık atmışlar..

24 Ocak 2020'deki Elazığ- Malatya depreminde ciddi hasar gören, 2 yıl içinde ayrı ayrı projelerle ana yapısı tamamen restore edilen, önce etrafına örünen duvar kamuoyundan tepki gelince yıkılan, ardından avlusuna açılır-kapanır şemsiye kazıkları dikilen Yeni Camii, yeniden hizmete açılışından 6 ay sonra 6 Şubat depremlerinde neredeyse yok olacak şekilde yıkıldı. Ancak; Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün ve Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Kurulunun tüm tepkilere rağmen yok olan caminin avlusuna attırdıkları dev şemsiye kazıkları ise depremlere rağmen ayakta duruyor. 

Sözde restorasyonlarla Yeni Camii yenilenmişti…

24 Ocak 2020'de meydana gelen, 6,8 büyüklüğündeki Elazığ- Malatya depremi Malatya’nın sembolü haline gelen ve halk arasında Yeni Cami olarak bilinen Teze Cami- Hacı Yusuf Taş Camii’ye büyük hasar vermiş, ana kubbenin bir bölümünde çökme, duvarlarında çatlama, minare külahlarında dökülme meydana gelmişti. Depremin ardından tehlike oluşturduğu için ibadete kapatılan 'Yeni Cami' için, depremden aylar sonra Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından ihale düzenlenmiş, ihale ile ilgili Genel Müdürlük ve Malatya Müdürlüğü arasında yaşanan sorunlara rağmen, onarım ve restorasyon çalışmalarına Ekim 2020'de başlanmıştı. Ana kubbe ve hasar gören diğer kubbeler tamamen sökülüp değiştirilirken, doğu ve batı yan duvarlarına da payandalar eklenerek yapı sözde olarak güçlendirilmişti. Caminin iç duvarları da güçlendirilirken, ahşap olan taban da sökülerek temel ortaya çıkarıldı ve temelde güçlendirme yapıldıktan sonra, taban yeniden ahşap olarak inşa edilmişti.  Camini her iki minaresi de yine şerifelerinin üst kısımlarından itibaren yenilenmişti. 

Restorasyonu bırakmış, caminin çevresini demirlere monteli mermer duvarla örtmek istemişlerdi!..

Yeni Camii’nin restorasyonunda dikkat çeken detaylardan birisini caminin ana girişi olan kuzey kapısının merdivenlerinin sağ ve solunda bulunan abdest alma musluklarının kaldırılıp, kanalın ise kapatılması oluşturmuştu.  Yeni Caminin, restorasyonu sırasında avluya alınan ve 'duvar' oluşturduğu için caminin silüetini bozduğu gerekçesiyle tepki gören demire monteli mermerden yapılı duvar şeklindeki  abdest lavaboları kamuoyundan yükselen ciddi tepkiler üzerine kaldırılmıştı. 

Vakıflar Genel Müdürlüğünün ve müteahhit firmasının caminin avlusuna attığı kazıklar dimdik ayakta

6 Şubat depremlerinde ağır bir yıkım gören Yeni Camii’nin restorasyon sonrası ayakta kalan tek bölüm ise, kamuoyundan çıkan tüm tepki ve karşı çıkmalara rağmen, Yeni Camii'nin 110 yılık geçmişinde ihtiyaç duyulmayan, ancak restorasyon sonrasında avlusuna konan açılır-kapanır dev şemsiyeler ve kazıkları oldu. Malatya’nın kent merkezi depremler sonucu yok oldu, ancak camini avlusundaki kazıklar halen ayakta duruyor. 

Camiyi sağlam yapmayan Vakıflar Genel Müdürlüğü ve müteahhit firmasının, kentin göbeğine attıkları kazıkların her iki depremde de zarar görmeden ayakta kalması vatandaşlar tarafından, “Malatya’nın göbeğinde sağlam kazık atmışlar” yorumlarına neden oldu. 

İbadete açılışından 6 ay sonra yerle bir oldu 

Yeni Camii, yeniden ibadete açılışından yaklaşık 6 ay sonra, Kahramanmaraş merkezli ilk ve ikinci deprem de büyük hasar olarak neredeyse tamamen yıkıldı. Yeni Camii’nin depremlerden etkilenmeyen tek bölümü ise, 110 yıl önceki yarım kalan minaresi hasar görmedi. Restore edilmesinden 6 ay sonra caminin büyük ve ağır hasar görmesi; Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Kurulunun yapıya zarar veren restorasyon işlemleri kararları, restorasyon projeleri ile müteahhitlik hizmetlerini tartışmaya açarken, kamuoyunda adli ve idari soruşturma açılması beklentisi oluştu. (malatyayenises.com)