Malatya bir deprem şehri

Geçtiğimi Cuma günü merkez üssü Sivrice olan Malatya'da da şiddetle hissedilen  depremle ilgili gazetecilere değerlendirmelerde bulunan Jeoloji Mühendisleri Odası Malatya İl Temsilcisi Eren Kuş, depremi bilmeyen bir şehirde yaşadığımızı söyledi.

Malatya için bir uyarıdır

Merkez üssü Elazığ Sivrice’de 6,8 büyüklüğünde yaşanılan deprem çevre illerin tamamını kapsadı ama Malatya’yı çok etkilediğini ifade eden Eren Kuş, “Doğanyol’da maalesef 4 vatandaşımız hayatını kaybetti. Yaralılarımız var. Hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet diliyorum. Yaralılarımıza Allah şifa versin. Doğanyol ve Pütürge’de maddi hasarın ilk belirlemelere göre çok olduğu söyleniyor. Bu deprem aslında Malatya için bir uyarıdır. Artık tüm yöneticilerimizin Malatya’nın bir deprem şehri olduğunu algılaması lazım" dedi. Kuş, merkezde can kaybı olmamasına rağmen saatlerce trafiğin kilitlendiğin dikkat çekerek, "Bu son yaşanılan deprem akşam saatinde değil de sabah herkesin işte olduğu bir saatte olsaydı trafiğimiz nasıl olurdu? Hiçbir ambulans hareket edemezdi. AFAD’ın hiçbir aracı ilerleyemezdi. Mesela sözde güvenlik şeridimiz var ama trambüsümüz işgal ediyor. Sonuç olarak; bir doğa olayı olan depremlerin afete dönüşmemesinin ve dolayısıyla deprem zararlarının azaltılmasının mümkün olduğunu belirtiyor; ülke kaynaklarının Kanal İstanbul gibi bu ülke insanına hiçbir faydası olmayacak projelere harcanmasına değil, halkımızın sağlıklı ve güvenli yaşamasına ayrılması gerektiğini ifade ediyoruz. Odamızın oluşturulacağı teknik bir heyetin yerinde yapacağı incelemeler sonucunda hazırlayacağı rapor kamuoyu ile ayrıca paylaşılacaktır. Halkımıza tekrar baş sağlığı ve geçmiş olsun dileklerimizi sunuyoruz" diye konuştu.

Depremle yaşamayı daha öğrenmedik

Önceki  dönem Jeoloji Mühendisler Odası İl Temsilcisi Erkan Özgür ise yıllardır uyarılar yaptığını dile getirerek, “Biz yıllardır uyarılarımızı yapıyorduk. Fakat maalesef uyarılarımızı dikkate almıyorlar. Doğu Anadolu Fay hattını (DAF) iyi bilmemiz lazım. Bingöl-Karlıova’dan başlayan ve 580 km boyunca Antakya’ya doğru uzanan 4-25 km genişlikteki aktif bir deformasyon kuşağıdır. En az 2 milyon yıldan buyana hareket ettiği bilinen sol yanal atımlı fayın bugüne kadar toplam 15 km’lik yanal öteleme yapmış olduğu, yani fayın yıllık kayma hızının 7,9 mm/yıl olduğu tespit edilmiştir. DAF’ın her biri ayrı bir depremde kırılması beklenen belirgin bölümleri bulunmaktadır. DAF üzerindeki büyük yerleşim yerleri arasında Malatya’da vardır. Maalesef bizler bu fay ile yaşamayı bilmiyoruz. Depremle yaşamayı daha öğrenmedik” şeklinde konuştu.

Eğitim sistemimize depremi koymalıyız 

AFAD’ın Malatya’da yaptığı toplantının sonuçlarının açıklanmamasına vurgu yapan Özgür, “Geçen aylarda AFAD’ın Malatya’da yaptığı ve çevre illerin de kapsadığı bir tatbikatı vardı. Toplantılar yapıldı. Bu toplantıların sonuçlarını kimse biliyor mu? Niye açıklanmadı? Depremden hemen sonra toplanma alanlarına hızlı bir şekilde gitmemiz gerekiyor. Hacı Abdi mahallesindeki yaşayanlar Abdullah Gül Parkı’na gidilmesi isteniyor. Akşam hepimiz gördük. Bu panik havasında bu kadar mantıksız toplanma alanları yanlıştır. Malatya merkezde ölümlü bir hadise yaşanmamasına rağmen trafiğin kilitlendiği, benzin istasyonların dolduğu bir ortamda insanlarımıza doğru bilgi verilmesi gerektiğini hepimiz anladık. Depremi Malatyalılara anlatmadığımız için bunlar yaşanıyor. Kimsenin umurunda olmadığı için vatandaşın paniğine kızmamalıyız. Öncelikle Malatyalılara deprem gerçeğini, depremden sonra nasıl davranılmasını anlatmalıyız. Eğitim sistemimize depremi koymalıyız” dedi.

Proje olmadan beyan üzerine ruhsatlar verildi

Yapı Denetim firmalarında, kanunda sabit olmasına rağmen ilgili meslek gruplarının çalışmadığını ifade eden Özgür, jeoloji mühendislerini firmalarında barındırmadıklarını söyledi. İki yıl önce başlatılan imar barışının yanlış başlatıldığına dikkat çeken Özgür, " İmar Barışında devlet para kazanmak için sadece beyan üzerine insanlara ruhsat verildi. Proje olmadan beyan üzerine ruhsatlar verildi. Bina yapım şartlarına uygun mudur, değil midir, bilinmeden, bina statiğine bakılmadan ruhsatlar verildi. Adamın 5 kat binası var imar barışından faydalanıyor 7 kata çıkartıyor. Bina statiğine bakılmadan 7 kata çıkartılan binada çatlamalar, kırılmalar olunca aklımıza deprem geliyor. Sonuç olarak maalesef bu binalara ruhsat verildi” ifadelerini kullandı.

Sosyal tesisler gerçekten güvenli mi?

Depremden sonra belediyelerin sosyal medya paylaşımlarını hatırlatan Erkan Özgür, “Depremden sonra belediye başkanları toplanma alanları ile ilgili paylaşım yaptı. Sosyal tesislere davet edildi. Esenlik’e veya okullara gelebilirsiniz, dendi. Bu bile deprem konusunda ne kadar bilgisiz olduğumuzu gösterir. Toplanma alanları dediğimiz esasında boş arazilerdir. Parklardır. Bahçelerdir. Hava şartların soğuk olmasından dolayı dışarıdaki vatandaşlarımıza yardım etmek için yapılmış olabilir ama toplanma alanları deprem bölgesindeki şehirler için önemlidir. Gösterilen okullar ne kadar güvenli? Esenlik binaları ne kadar güvenli? Sosyal tesisler gerçekten güvenli mi? Bunlar tartışılır. Şimdi soruyorum, Malatyalılar kendi evlerine yakın toplanma alanlarını biliyor mu? Kimse bilmiyor çünkü kimse anlatmıyor. Deprem ile mücadele deprem yaşandıktan sonra yapılmaz. İlgili belediyeler basın aracılığıyla veya kısa mesaj yoluyla herkesin toplanma alanlarını duyurabilir. Okullarda çocuklarımıza toplanma alanları ile ilgili yazılı belgeler verilebilir. Ama bunları yapmadılar. Bunun için itiraz ediyoruz. Belediyelerimizde jeoloji mühendisi kadrosu var mı? Mesela Doğanyol Belediyesi de dâhil merkez ilçeler hariç diğer ilçelerde jeoloji mühendisi yok. Hatırladığım kadarıyla Büyükşehir Belediyesi’nde 6 jeoloji mühendisi, Battalgazi ve Yeşilyurt belediyelerinde ise bildiğim kadarıyla toplam 4 jeoloji mühendisi var. Bunlar yeterli değil. Böyle bir ortamda depremle nasıl mücadele edeceğiz” dedi.

Malatya’da yıllardır büyük bir deprem bekleniyor

Depremde oluşan hasarlarla ilgili konuşan Özgür, “İlgili kurumlara haber verilmesi gerekir. Çapraz çatlaklar oluşmuş ise, alçıpan veya sıvanın kalkması önemli değildir. Önemli olan dikey çatlamalar ve demin dediğim gibi kolon ve kirişlerde olan çatlaklardır. Her deprem aslında mutlaka binaya az da olsa zarar veriyor. Ama önemli olan oturduğumuz daireyi ve binayı iyi gözlemlemenizdir. Şüpheleniyorsanız mutlaka ilgili kurumlara bildirmelisiniz. Malatya’da yıllardır büyük bir deprem bekleniyor. Bunu saklamaya gerek yoktur. Saklamak yerine bu beklenen deprem karşısında önlemler almamız lazım. Depremin siyaseti olmaz. Belediyeler ve resmi kurumlarımız koordineli hareket edip deprem konusunda halkımızı bilinçlendirmelidir. Ayrıca Büyükşehir Belediyesi’nde deprem ile ilgili acilen bir birim kurulması lazım” sözlerine yer verdi.