Kayısıda Zirai Don Tehlikesi! Üretici Endişeli!

Çiçekler kar altındaMalatya'nın en önemli gelir kaynaklarından biri olan kayısıda zirai don endişesi yaşanıyor. Ocak ve şubat aylarında hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesiyle erken tomurcuklanıp çiçek açan kayısı ağaçları, mart ayında yağan kar ve düşen hava sıcaklıkları nedeniyle tehdit altına girdi.

Mart karı üreticilerinin umutlarını dondurdu

Avrupa Birliği'nden coğrafi işaret tescili alan ve dünya kuru kayısı ihracatının yüzde 85'inin gerçekleştirildiği Malatya'da mart ayında yağan kar ve meteorolojiden yapılan zirai don uyarısı üreticiyi tedirgin ediyor. Her yıl bu mevsimde oluşan zirai don nedeniyle ciddi rekolte kayıplarının yaşandığı Malatya'da, bu yılda aynı durumun yaşanmaması için çiftçiler kara kara düşünüyor.

Çiftçiler kara kara düşünüyor

Türkiye'deki 17 milyon kayısı ağacından yaklaşık 8 milyonunu barındıran Malatya'da, kış mevsiminde hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde olmasından dolayı erken çiçek açması, mart ayında kar yağışı ve hava sıcaklıklarında yaşanan düşüş üreticileri endişelendiriyor. Avrupa Birliği'nden coğrafi işaret tescili alan ve dünya kuru kayısı ihracatının yüzde 85'inin gerçekleştirildiği Malatya'da mart ayında yağan kar ve meteorolojiden yapılan zirai don uyarısı üreticiyi tedirgin ediyor. Her yıl bu mevsimde oluşan zirai don nedeniyle ciddi rekolte kayıplarının yaşandığı Malatya'da, bu yılda aynı durumun yaşanmaması için çiftçiler kara kara düşünüyor.

Soğuklar tehlikeli

Malatya Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Fevzi Çiçek, kayısı ağaçların çiçeklenme döneminde eksi derecelerin uzun sürmesi kayısı ağaçlarının zirai dona bağlı olarak hasar görmesine neden olacağını söyledi. Çiçek, “Mevcut kar yağışı çok olumsuz bir etki etmez sadece kar yağışına bağlı olarak oluşacak nem kısmen tozlaşmayı engeller meyve tutumu anlamında. Çünkü çiçek döneminde tozlaşma gerekiyor. Bunun için de en büyük etken arılar, bu yağışlı dönemde de arılar dışarı çıkamadığı için neme bağlı olarak polen dediğimiz tozlaşmayı etkileyen polenlerde hareket edemeyeceği için yapışma söz konusu olduğu için bir tozlaşmada problem yaşanır ama bu rekolteyi alt üst edecek ya da rekolteyi ciddi anlamda etkileyecek faktör değil. Ancak bundan sonra meteoroloji kayıtlarını takip edip bu nemli dönemde yağmurların akabenin de oluşabilecek eksi 3,4’ler zarar verir. Özellikle çiçek döneminde normal şartlarda eksi 3 dereceler yarım saat 45 dakikalık süre zarfında çok ciddi bir olumsuzluk yapmıyor. Ama uzun sürmesi bu anlamda zirai dona bağlı olarak hasar görmesine sebebiyet verebilir. Normal kuru şartlarda eksi 3 derecede hasar görecek çiçek kar yağması durumunda eksi 4’lere dayanır. Kar yağışı yerde kar kalması bizim açımızdan olumlu bir durum. Ancak kar olmaması yağmurların ve bu nemli akabininde soğuk eksi derecelerin olması bu sıkıntı olur. Şu an çiçekler açtığı için bu yağmur yağışlarıyla birlikte çiçeklerin taçları, içleri su ile dolmuş oluyor. Bu donmasını, meyvesine de çiçek dönemine de çok ciddi zararlar verir o yüzden takip etmek lazım. Kar yağışı bizim bu anlamda kısmen olumluluk olarak karşılanır. Akabinindeki soğuklar tehlikeli” şeklinde konuştu. 

Son 53 yılın en sıcak ayları

Bu yıl kış mevsiminin sıcak geçmesi nedeniyle erken çiçeklenmenin zirai don durumunda kentte geniş bölgeyi olumsuz etkileyeceğine dikkat çeken Çiçek, “Bu yıl özellikle kış döneminin sıcak geçmesi nedeniyle geçmiş yıllara göre erken çiçeklenme, erken çiçeklenme de de birçok bölgenin bir anda çiçeklenmesi söz konusu oldu. Bu da olası bir zirai don durumunda Malatya’da daha geniş bölge olumsuz etkilenecek. Bu bir endişedir. Geçmiş yıllarda kaba aşı çeşitleri için bu söz konusuydu bu yıl hacı Haliloğlu çeşitlerinde meyve gözü oluşmadı. Bunun araştırmamız lazım. Bu yıl için mi sorun acaba soğuklama ihtiyacını karşılayamadı mı yoksa geçmiş yıllardan kalan yetersiz bakımlardan dolayı kışa güçsüz girip akabininde meyve gözü oluşturulmadı mı? Bunu araştırıyoruz, bir yıllık verilerle sonuç almamız mümkün değil. Önümüzdeki dönemlerde de bunu takip edeceğiz. Eğer bu şekilde devam ederse bu da başka sorun olarak karşımıza çıkacak. Meteoroloji bu yılı son 53 yılın en sıcak ocak ayı olarak açıkladı. Ocak ve şubat ayları sıcak geçti. Dolayısıyla biz meyve ağaçlarının soğuklama ihtiyacı dediğimiz +7.2 derecenin alt arasında çeşitlere göre değişmekle beraber 600 ile bin 600 saat gibi bir zaman geçmesi lazım. Bu kaba aşılarda 900-1000 saatken Hacıhaliloğlunda 1100-1200 saate tekabül eder. Acaba bu çiçek açmama buna bağlı mı yoksa bir yıl önceki eksik ve yetersiz bakıma mı bağlı bunu gözlememiz lazım.” diye konuştu. 

Tekrar ilaç atılmalı

Çiçek ilacı monilya ile mücadele için yapılan ilaçlamanın yağmur yağmasından dolayı bir kez daha tekrarlanması gerektiğinin altını çizen Çiçek, “İçerisinde bulunduğumuz dönemde çiçek ilacı monilya ile mücadele için yapılan uygulamaları yağmur ile birlikte bir kez daha tekrarlanması gerekiyor. Çünkü yağmurların yağması kullanılan zirai mücadele ilaçlarının etkisini azaltacağı için monilyaya yakalanmamak için zirai mücadeleye daha hassas davranmaları daha önce çiçek ilacı atmışlar ise bunu tekrarlamaları gerekiyor” dedi.