Duygular yeme bozukluğuna neden olabilir
'Tok olduğumu ben biliyorum, fakat sürekli bir şey yemeye ihtiyaç duyuyorum' diyorsanız duygusal yeme bozukluğuna sahip olabilirsiniz. Duygusal yeme bozukluğu ile nasıl baş edilir? Uzman Klinik Psikolog Esra Ezmeci yazdı...
CNNTürk'te yer alan habere göre, Uzun süredir farklı tarzda diyetler yapıyorsunuz ama bir türlü kendinizi kontrol edemiyorsunuz. Bu his sizin duygusal yiyici olduğunuzu gösterir. Duygusal yeme problemi sevgisizlik, değersizlik, incinmişlik ya da insanın kendisini herhangi bir şeyden dolayı ödüllendirmek istemesi sebebiyle olur. Çözüm vücudunuzun iyi hissettirdiği dengeyi bulmaktır."Tok olduğumu ben de biliyorum, fakat sürekli bir şey yemeye ihtiyaç duyuyorum, yemeye devam ediyorum." Bu cümleler eğer ki size yakın geliyorsa duygusal yeme bozukluğuna sahip olabilirsiniz. Duygusal yeme bozukluğu yaşanmasının temel sebebi; kişinin iyi hissettiren duygulardan uzak kalıp bu ruh haliyle başa çıkamayarak bu duyguların yerine yeme davranışı koyarak bu kısa süreli iyi hissetme hali ile bu durumla başa çıkmaya çalışmasıdır.
Uzun süredir farklı tarzda diyetler yapıyorsunuz, yemenize dikkat ettiğinizi ifade etmenize rağmen bir türlü kontrol edemiyorsunuz gibi durumları yaşıyorsanız duygusal yiyici olabilirsiniz. Duygusal yeme problemi ile mücadele eden insanlar, yaşamlarında sürekli yemek yemeye ihtiyaç duyar. Bu ihtiyaç, yemek yeme davranışı gerçekleştikten sonra kişiye suçluluk hissi olarak geri döner. Bu zor duyguyla mücadele etmeye çalışan kişi, yine kendini yerken bulur.Duygusal yeme durumu genellikle iki sebepten ötürü yaşanır; ya sevgisizlik, değersizlik, incinmişlik, yoksunluk gibi olumsuz duygulardan kurtulmak adına kişi yemeye başvurur. Ya da kendini yaptığı veya söylediği herhangi bir şeyden dolayı ödüllendirmek için bu duruma teslim olur.Özellikle kötü hisseden kişi, keyif veren yiyeceklerle -ki bu genellikle abur cuburlar olur- anlık olarak negatif düşünce ve hislerden uzaklaşır. Yiyerek edindiği bu duygusal rahatlama belirli bir zaman sonra negatif olan her duyguyla bir baş etme durumu olarak koşullanıyor. Yani kişi her negatif duygu hissettiğinde bu hissi hemen yok etmeye çalışıyor. Aynı durum kişinin kendini ödüllendirmek için yemesinde de geçerli. Sürekli olarak kendinizi ödüllendirmek için yediğinizde, hissedilen olumlu duygular belirli bir süre sonra aynı pozitif hisleri hissedebilmemiz için yememiz gerektiğine dair güçlü bir inanç oluşturmaya neden oluyor.
Yemek yerken başka şeyle uğraşmayın
Yemek yerken yanında bir şeyler izlemek her ne kadar keyifli olsa da kişinin doyma hissinin anlaşılmamasına ve fazla yemeye neden olur. Bundan ötürü bir şeyler yerken film, dizi izlemek, telefonla uğraşmak yerine sadece kendinizle kalarak yemek yiyin. Alışkanlıklarınızdan uzaklaşmak başlangıçta garip gelse de farkındalıkla yemek yediğinizde kendinizi hem daha tok hem de daha iyi hissedeceksiniz.
Hangi duygu size hangi tür yiyecekleri yediriyor?
Yeme bozukluğu ile mücadele planında hangi yiyeceğin hangi duyguda istendiğini farkına varırsanız, hangi duygu ile nasıl başa çıkabileceğinize yöntemler geliştirebilirsiniz. Örneğin öfkeliyken daha cips gibi yüksek ses çıkaran sert yiyecekler yerken üzgünken dondurma, çikolata gibi daha yumuşak ve akışkan yiyecekleri mi tercih ediyorsunuz? Bunu zihinsel olarak takip etmeniz zorsa bir yeme günlüğü size bu konuda yardımcı olabilir. Ne hissettiğinizi, o anlarda ne yediğinizi, yerken açlık ve tokluk seviyelerinizi not etmek yeme davranışınıza anlam katmanıza yardımcı olacaktır. Bundan sonra geliştirdiğiniz farkındalık örneğin 'Şu an aç olduğum için değil kızgın olduğum için yiyorum" demek yemenizin neden olduğunun farkına vararak daha sağlıklı baş etmenize rehberlik yapacaktır.Beslenmenizin belirli saatleri olmazsa hangi saatte ne yediğinizi de kontrol etmek mümkün olmaz. Özellikle duygusal yemenin yaşandığı risk günleri ve saatleri vardır. Örneğin boş saatler, akşam saatleri ve hafta sonu... Eğer ki size uygun bir beslenme rehberi oluşturursanız yani her gün aynı saatte ne tarz besleneceğinize dair bir listeniz olursa farkındalıkla beslenme ile birlikte duygusal yemenin önüne geçmiş olursunuz.