Dut posasından yağ ürettiler
Dut meyvesinden reçel, pekmez, lokum gibi onlarca çeşit üretim yapan Adıyaman'ın Tut ilçesindeki üreticiler, bugüne kadar hayvan yemi olarak değerlendirilen dut posasından e vitamini ve antioksidan kapasitesi yüksek yağ elde etti.
Kente 60 kilometre uzaklıktaki ilçede üretimi her geçen gün artan dutun ürün çeşitliliğini artıran üreticiler, ar-ge çalışmalarına ağırlık vererek yağ üretimi üzerine mesai harcadı. Bu kapsamda alınan makineyle bugüne kadar hayvan yemi olarak değerlendirilen posadan dut çekirdeklerini ayırıp yağ elde etmeyi başardı. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümün Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sibel Uluata, dut çekirdeğinin içerisinde yüzde 30 oranında yağ olduğunu söyledi. Dut yağının önemine dikkati çeken Uluata, şöyle konuştu: "Ortalama yüzde 78 oranında linoleik yağ asidi içeriğiyle beslenmemiz açısından önemli olan bu yağ, asit bakımından da zengin. E vitamini açısından da zengin bir yağ olup özellikle oksidasyonu önlemede etkili olan bin 354 mg/kg yağ d-tokoferol içeriği ile ön plana çıkmakta. Bunların yanı sıra dut çekirdeği yağı, antioksidan kapasitesi yüksek olan yağdır. Atık olarak kalan bu yağ beslenmemiz açısında önemli olup değerlendirilmesi gerekli bir yağ kaynağıdır. Özetle dut yağı, e vitamini açısından zengin ve antioksidan kapasitesi yüksek olan bir yağ."
İlçenin umudu
Kaymakam Erkut Pamuk ise üreticilerin dut meyvesinden önemli gelir elde ettiğini söyledi. İlçenin tarım ve turizm ilçesi olduğunu ifade eden Pamuk, "Her ne kadar ilçede dut pekmezi üretimi bilinse de üreticilerimiz duttan, dut çekmesi, cezeryesi, gibi ürünler de üretmektedir." dedi. İlçede bir üretici tarafından dut çekirdeği yağı üretildiğini aktaran Pamuk, "Üreticimiz dut çekirdeğinden yağını üretti. Bunu ticari bir alana kaydırmayı başarırsak ilçenin gelirini önemli oranda başarmış olacağız." diye konuştu.
Girişimci umutlu
Yağ üretimi için AR-GE faaliyetlerini tamamlayarak tesis kuran Cemal Avcı ise ilçeye bir ürün daha kazandırmanın mutluluğunu yaşadığını söyledi. Dutun her aşamasından bir ürün elde ettiklerini ifade eden Avcı, "Dut meyvesi şimdiye kadar kuruyemiş ve pekmez olarak tüketilmişti. 2019 yılında kendi üretim tesisimizi kurduk ve burada her aşamada bir ürün elde ettik. Dutu yaprağından posasına kadar değerlendiriyoruz. Dut meyvesi insan sağlığı açısından büyük öneme sahip. Biz de daha fazla ne yapabiliriz diye düşündük ve son olarak dut çekirdeğinden yağ ürettik." dedi. Dut çekirdeği yağı üretim aşamasına başladıklarını aktaran Avcı, şunları kaydetti: "2012 yılında Malatya İnönü Üniversitesi tarafından çalışılmış. Ben de bunu görünce 'Neden biz de yapmayalım?' diye düşündüm. Şu an deneme aşamasını geçtik ve üretim aşamasındayız. Araştırmalarımda yağın vitamin deposu olduğunu, 6 ayrı vitamin barındırdığını gördük. Bu yağ, omega 6 kaynağı ve cilt bakımında kullanılabilecek bir yağdır." Avcı, ürünü kısa zamanda ticarileştirip yurt içine ve dışına küçük şişelerle satacaklarını belirtti.
