Depremin İzleri Osmanlı Arşivinden Çıktı! İşte 100 Yıllık Kanıt!
Osmanlı dönemine ait arşivinden 100 yıl önceki kanıt çıktı. Yunanistan'ın Santorini Adasında meydana gelen depremler ve volkanik patlamalara dair endişe veren bu olayın yıllar önce yaşandığı ortaya çıktı.
100 yıl öncesine uzanan tarihsel kayıtlar dikkat çekiyor. Yunanistan’ın Santorini Adası’nda süren sismik ve volkanik hareketlilikler, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Jeoloji Mühendisliği Bölümü araştırmacılarından olan Mostafavi Maresht, Osmanlı dönemine ait ilk jeoloji kitabı olarak bilinen "İlm-i Tabakatü’l Arz" isimli eserde Santorini’de meydana gelen depremlerin benzerlerinin yıllar önce de yaşandığını açığa çıkardı.
Halktv.com.tr’de yer alan habere göre, Santorini’de 26 Ocak gününden bu yana devam eden sismik hareketlilik, bilim insanlarının yakın takibinde. Deprem fırtınası olarak değerlendirilen bu süreçte, bölgede 18 bin 400’den fazla deprem kaydedilirken bunlardan bin 300’ü, 3 ila 5,3 büyüklüğünde meydana geldi.
Maresht, Santorini ile Kolumbo denizaltı volkanını kapsayan 30 kilometre uzunluğunda ve 20 kilometre genişliğinde bir bölgede yoğun sismik hareketlilik gözlemlendiğini ifade ederek "Tarih tekerrür eder" ifadesinin yalnızca tarihi olaylar için değil, jeolojik süreçler için de geçerli olduğunu iletti.
SENARYOLAR KORKUTTU
Maresht’in incelemelerine göre, İlm-i Tabakatü’l Arz adlı Osmanlı jeoloji kitabında Santorini Adaları'nın denizaltı volkanları olduğu belirtilirken kitabın 83. sayfasında bu bölgedeki volkanik hareketlerin nasıl oluştuğu şu şekilde anlatılıyor:
"Santorini Adaları, denizaltı volkanlarıdır. Bu yanardağ aynı zamanda bir denizaltı yanardağıdır. Denizaltında patlama yaşanır. Erimiş lavlar ilk olarak deniz altında oluşur, lavlar deniz yüzeyine çıktığında kristalleşerek sertleşir ve yeni adalar meydana getirir."
Kitabın 80. sayfasında ise, Akdeniz havzasındaki en büyük volkanların Vezüv, Etna, Stromboli ve Santorini olduğu açıklanıyor. Aynı zamanda, 1886 yılında Etna'da yaşanan büyük bir patlamanın, lavların kilometrelerce uzağa ulaşmasına yol açtığı belirtilmiş.
JEOLOJİL DÖNGÜLER DEVAM EDEBİLİR
Osmanlı kayıtlarında bulunan bilgiler, sadece Santrorini ile sınırlı değil. Kitapta, şimdiki adı Nisiros olan İncirli Adası’nda yaşanan volkanik patlama da aktarılırken söz konusu ada, tıpkı Santorini gibi volkanik yay üzerinde bulunuyor. Maresht, bu kayıtların günümüzde Santorini’de meydana gelen olaylarla birebir örtüştüğünü ifade ederek jeolojik döngülerin tekrar edebileceğini vurguladı.
2011 yılında da Santorini’de benzer bir hareketlilik yaşanmış fakat süreç zamanla durulmuştu. Ancak şimdiki sismik dalgalanmaların, gelecekte bölgedeki volkanik aktivitenin artabileceğine ilişkin güçlü işaretler verdiği değerlendiriliyor.
VOLKANİK PATLAMA İHTİMALİ
Santorini Adası’nda devam eden yer hareketleri, bilim insanlarının gelecekte olası bir volkanik patlama ihtimalini değerlendirmesine yol açıyor. Osmanlı kayıtlarında yer alan tarihi verilerin günümüz olaylarıyla örtüşmesi, geçmişte yaşanan olayların modern jeolojik tahminlerde nasıl önemli bir kaynak olabileceğini gösterdi.
