Yıl sonu bitirilecek

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, AA Editör Masası'na katılarak, gündeme ilişkin soruları yanıtladı ve değerlendirmelerde bulundu. Türkiye-İran sınırında önceki gün meydana gelen 5,9 büyüklüğünde depreme ilişkin son bilgiler ve bölgede yıkılan evlerle ilgili nasıl bir çalışma yapılacağı sorulan Kurum, depremde hayatını kaybeden vatandaşlara Allah'tan rahmet, yaralılara acil şifa diledi. Kurum, ülke topraklarının yüzde 66'sının, nüfusun da yüzde 71'inin deprem bölgelerinde yer aldığını ifade etti. Son zamanlarda Elazığ, Malatya, Denizli, Manisa, Konya ve son olarak önceki gün de Van'da depremler yaşandığını anlatan Kurum, "Son 1 asırda yaşamış olduğumuz depremlerden 56'sı, 6 üzerinde şiddetteki depremler... 80 bin canımız gitti. 1999'da yüzyılın depremi diyeceğimiz Marmara Depremi'nde 18 bin canımız gitti. Düzce Depremi'nde aynı şekilde birçok ocağa ateş düştü. Dün Van'da gerçekleşen İran merkezli deprem nedeniyle Başkale ve Saray ilçelerinde hissedilen deprem sebebiyle 9 vatandaşımız hayatını kaybetti, 50 vatandaşımız da yaralandı." diye konuştu.

99 sonrası yapılarda herhangi bir yıkımla karşılaşmıyoruz

Elazığ, Malatya ve Manisa'da yaşanan depremlere bakıldığında binaların hepsinin niteliklerin yığma ve kerpiçten olduğunu gördüklerini vurgulayan Murat Kurum, şunları kaydetti: "Genelde ömrünü tamamlamış, herhangi bir mühendislik hizmeti almamış, donatısının olmadığı, eksik olduğu, beton kalitesine baktığımızda ya deniz kumu ile yapılmış ya da beton hizmeti almamış yapıların olduğunu görüyoruz. Yıkımların da en çok bu alanlarda olduğuna şahit olduk. Deprem muhakkak şehrimiz, ülkemiz için önemlidir ama 99 sonrası yapılan yapılara baktığınızda biz herhangi bir yıkımla karşılaşmıyoruz. Çok ufak hasarlar oluşuyor. Dolayısıyla yapıların niteliği depremde çok önem arz ediyor." Elazığ merkezli depremin ardından başlatılan çalışmalara ilişkin bilgi veren Kurum, Elazığ'ın tarihindeki en büyük kentsel dönüşüm projesini başlatacaklarını ve Elazığ ve Malatya'daki kalıcı konutları yıl sonuna kadar tamamlamayı hedeflediklerini bildirdi.

230 milyar liralık proje yürütülmekte

1999 depreminden beri toplanan vergilerin nasıl değerlendirildiğine ilişkin soru üzerine Kurum, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde AK Parti hükümetinin kentsel dönüşümle ilgili net bir duruş sergilediğini belirtti. Bu seferberlik ilanı üzerine Türkiye'nin her ilinde çalışmaların başladığını hatırlatan Kurum, "Bugüne kadar bu işe ilişkin 171 milyar lira para harcanmıştır. Devam eden yatırım bedeli de 60 milyar liradır. Sadece kentsel dönüşüm, deprem dönüşümüyle alakalı 230 milyar liralık proje yürütülmektedir ve 170 milyarı da tamamlanmıştır." diye konuştu. Kurum, bu noktada çok kararlı olduklarını ifade ederek, şunları söyledi: "Bugüne kadar 1 milyon 350 bin konutun dönüşümünü sağladık. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'yla sadece 150 bin kentsel dönüşüm projesi gerçekleştirdik. Yine 1 milyon sosyal konut üretiyoruz. Bu deprem dönüşümü değil midir? Hiçbirinde bir sıkıntı yok. Bu deprem dönüşümüdür. 81 ilimizde artık ilçelerimizin hemen hemen hepsinde kentsel dönüşümle, sosyal konutlarla ilgili süreç başlamış ve 860 bine gelmiş ki diğer sosyal donatılarını da eklediğiniz zaman 1 milyonun üzerinde bağımsız bölüm süreci başlatılmış, 750 bine yakını vatandaşlarımıza teslim edilmiş süreci yürütüyoruz." Sadece 1999 depreminin ardından İstanbul, Kocaeli, Yalova ve Sakarya'da yapılan 103 milyar tutarındaki kalıcı konut sayısının 42 bin 500 olduğunu bildiren Kurum, "Van, Kütahya, Bingöl, Afyon Dinar'da 37 bin 700 afet konutu da ürettik. 7,5 milyar liralık yatırım yaptık. Yine 99'dan bugüne vatandaşlarımız için 80 bin kalıcı konut üretimi tamamladık." bilgisini verdi.

Amacımız her yıl en az 100 bin sosyal konut projesine başlamak

Dar gelirli vatandaşlara yönelik 100 bin sosyal konut projesinin anahtar tesliminin ne zaman yapılacağı ve yeni bir projenin hayata geçirilip geçirilmeyeceğine ilişkin soru üzerine Kurum, 2019'da başlatılan 50 bin sosyal konut projesine yaklaşık 650 bin başvurunun yapıldığını dile getirdi. Kurum, Erdoğan'ın bu durum üzerine "Ülkede evi olmayan dar gelirli vatandaş kalmayana kadar çalışmaların yürütülmesi" talimatı verdiğini anımsatarak, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu çerçevede bu sene Hazine ve Maliye Bakanlığımız ile ortak bir proje yürüttük ve 50 bin olan sosyal konut sayısını 100 bine çıkardık. 100 bin sosyal konutu aynı anda tüm illerimizde 894 liradan başlayan taksitle, 240 aya varan vadeyle vatandaşlarımıza sunuyoruz ve bu çerçevede 1 milyon 200 bin başvuru oldu. Şimdi projelerimiz bir taraftan ihalelerimiz, süreçlerimiz devam ederken bir taraftan da kura çekme işlemlerimiz başladı. Bugün İzmir'imiz de kuralarımızı başlatıyoruz ve akabinde de bütün illerde sırasıyla kurallarımız çekilecek. 2020 yılının ilk çeyreğinde inşaat uygulamaları, hemen hemen bütün alanlarda başlatmak istiyoruz ve 1-1,5 yıl içerisinde tamamlayarak vatandaşlarımıza teslim edeceğiz. Bunun dışında ülkemizde sosyal konut ihtiyacı olan ve alanlardaki çalışmalarımız da bir taraftan devam ediyor. Biz her ilimiz vatandaşlarımıza, belediyelerimize diyoruz ki 'Sosyal konutla ilgili taleplerinizi bize iletin'. Çalışmayı 1 yıl önceden başlatıyoruz. Ne kadar talep gelirse Cumhurbaşkanımızın talimatları çerçevesinde sosyal konut ihtiyacını giderecek çalışmaları her yıl yapacağız. Amacımız her yıl en az 100 bin sosyal konut projesine başlamak."

1,5 milyon konutun dönüşüm sürecini başlattık

Bakan Kurum, şöyle konuştu: "Bütün binalarda gidip risk analizini yapmak zorundayız. Belediyede bir imar müdürüne, zabıtaya, kapıdaki güvenlik görevlisine de sorsanız ilçenizde hangi alanlar sıkıntılı, problemli bunu net bir şekilde herkes bilir. Birbirimizi kandırmayalım. İlçelerimiz bu noktadaki haritalarını hazırlayıp o haritalar üzerinde riskli binalar, acil yıkılması gereken binalar nerelerde bu çalışmaları yapıp bize gönderiyorlar. Biz de bu haritalarımızı işliyoruz. Bu alanlardaki dönüşüm çalışmasını başlatıyoruz. Bu çerçevede hedefimiz, 2023 yılına kadar 1,5 milyon konutun dönüşüm sürecini başlattık. Her yıl acil öncelikli dediğimiz 300 bin konut dönüştüreceğiz."

Vatandaşımızı riskli binalarda oturtmayacağız

Yaklaşık 8,5 milyon vatandaşın yapı denetim düzenlemeleri kapsamında yapılan yeni binalarda oturduğunu ifade eden Kurum, "Tüm Türkiye için 35 milyon vatandaşımızı teminat altına alacak süreci başlatmış olduk. Bugüne kadar 1 milyon 350 bin bağımsız bölümün dönüşüm sürecini başlattık. Bu dönüşüm süreçlerinde ağır hasarlı yıkılması gereken riskli olduğunu düşündüğümüz tüm binalardaki dönüşüm süreci bu projelerin içinde yer aldı. Bir kısmı bunların bitti, oturanlar var. Yarısı bitti yarısının yıkımı ve proje süreci de devam ediyor. İnşaatları devam edenler var. Biz bunu daha da hızlandırmak zorundayız. Her ilçemizde proje yapmaya çalıştık. 39 belediye başkanımızı da bu çerçevede topladık." şeklinde konuştu.