Uzmanlardan sonra üreticilerde endişeli...!

Hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde olduğu Malatya'da kayısı üreticisini zirai don endişesi sardı. Geçen yılda aynı tarihte -20 dereceyi gösteren termometreler bu sene 10 dereceyi gösterirken, 30 derecelik sıcaklık farkı kayısı üreticisini düşündürüyor. Yaşanan sıcaklık farkları ve kayısının durumunu değerlendiren Pütürge Ziraat Odası Başkanı Kürşat Ayaydın, "Çiftçilerin eli yüreğinde, yapılacak bir şey yok. Malatya'dan artık kayısıyla ilgili bazı şeyleri paydaşlar olarak oturup düşünmemiz lazım" dedi.

Karamsar durumdayız

Malatya ikliminin değişmeye başladığını belirten Ayaydın, "2024 yılı itibariyle mevsimsel değişiklikleri daha iyi fark ediyoruz. Geçen sene bu zamanlar eksilerde olan hava şu anda artı 10 küsur derecelerde. Tabii bu da kayısıya olumsuz bir etki göstereceği açıktır. Kale ilçemizin bir kısmında bademlerin açtığını ve hatta doğan yolda bademlerin açtığına dair duyumlar ve bilgiler, görseller ulaşıyor bize. Tabii bu da bizi tedirgin ediyor. Kayısının zaten uzun zamandır sıkıntıda olduğunu hepimiz çok daha iyi biliyoruz. Bir deprem yaşadık. Cenabı Allah inşallah Malatya çiftçimizin yüzüne bakar da bu sene çiftçimiz kayısıdan yana yüzü güler diyoruz. Fakat şu andaki mevsimsel değişikliklerden kaynaklı da gerçekten karamsar bir durumdayız" açıklamasını yaptı.

Çiftçinin eli yüreğinde

Kayısıdaki durumu takip ettiklerini söyleyen Ayaydın, "670 rakımlardaki kayısılarımız yavaş kızarmaya başlamış. Domurlar hafif hafif oluşmaya başlamış. Hava tahmin raporlarına baktığımız zaman da şubat ayı boyunca eksi dereceyi görmeyeceğiz. Tabii bu da kayısı çiftçisinin her zaman elini yüreğine atan bir neden oluyor. Bu konuda bilimsel olarak da yapılacak bir şey yok. Hani bunu engelleyebileceğimiz hiç bir şey yok. Her şey nasip kısmet diyorum. Fakat Malatya'dan artık kayısıyla ilgili bazı şeyleri paydaşlar olarak oturup konuşup düşünmemiz lazım" ifadelerini kullandı.

Kayısı narin bir meyve

Kayısı Malatya'dan gidiyor mu? sorusunu değerlendirdiklerini söyleyen Ayaydın, "Biliyorsunuz kayısı hassas bir meyve. Kayısı domur döneminden sonrada sıcaklıklar eksi ikilerden üçlere düşünce tamamen yanan biten bir meyve. Sadece bununla mı kalıyoruz? Bunun dolusu var. Bunun rüzgarı var. Bunun fırtına var. Sürekli bir sıkıntı içerisinde Malatya çiftçisi. Biz her zaman devletimize de diyoruz. Yani burada Malatya çiftçisini böyle nazik, narin bir meyve yetiştirici yetiştiren ve dünyada lider olan yer ama bu liderliğini artık ne zamana kadar koruyabilir bilemiyoruz. Çünkü 750 bin tonlardaki kayısımızı artık arkamızda Türki cumhuriyetlerde 500 bin tonlara gelenler var. Ha bizimki gibi kayısısı lezzetli mi değil. Aroması yüksek mi? Değil. Ama baktığınız zaman kayısı mı? Kayısı. Rekolte olarak bize yetişmeye çalışıyorlar. Ve o ithal kayısıları biz Malatya'da da gördük. O dışarıdaki kayısıları Malatya'da ismimizi lekeleyen insanları da gördük. Bunları da unutmayacağız" şeklinde konuştu.

Kayısı Malatya'dan uçuyor mu?

Çiftçi ve bir tarımsal paydaş olarak, süreci takip ettiklerini vurgulayan Ayaydın, "İklim değişikliğinden kaynaklı diyorum tekrar. Acaba kayısı Malatya'dan uçuyor mu? Malatya'dan gidiyor mu? Biz farklı bir ürüne mi yönelmek zorundayız? Şu süreçte gerçektende kayısının gittiğini düşünüyorum. Bilirsiniz kayısı üretiminin bin 200 rakımın altında yapılırdı. Ama şimdi kayısı üretimi bin üç yüz rakımın üslerine doğru çıkmış Bu da kaliteli olarak bir ürün yetiştirmemize ya da dışarıdaki kayısı rakiplerimizle yeterli derecede yetiştirecek bir ürüne maalesef öyle bir şey vermiyor bize" dedi.

Fındığa verilen destek kayısıya da verilmeli

Kayısı üretiminin diğer meyvelere oranla maliyetli olduğuna değinen Ayaydın, "Çiftçilerimizin artık büyük bir kısmı kapalı sistemle sulama yapıyorlar. Büyük oranda elektrik faturaları yansıyor. Su paraları yansıyor bu durumlara. Bunun altının sürülmesi, bunun gübrelenmesi, kayısı böyle göründüğü gibi bir meyve değil. Kayısı maliyetli bir meyve. Bu konuda da devletimiz bize destek vermiyor. Bizim elimizdeki destekleri de aldı. İyi tarım neden yapılmasın ki? Fındığa destek veriyorsun, kaysıya niye vermiyorsun? Fındığa verilen destek kayısıya da verilmeli. Biz alan bazlı desteği mutlaka Malatya'da istiyoruz. Kayısımıza harici destek verilmeli. Yoksa bu şimdi resmi rakamlar diyor ki Malatya'da 9 milyon kayısı ağacı var. Biz de ziraat odaları olarak diyoruz ki Malatya'da 15 milyona yakın kayısı ağacı var. Oldukça yüksek bir rakam. Biz bu ağaçların kesilmesine, bu ağaçların yok olmasına da müsaade etmeyeceğiz. Bu konuda çalıştaylar yapılsın. Bizim üniversitemiz burada ne yapıyor? Gelsinler hep beraber birleşelim, oturalım. Bu konuları tartışalım. Kayısıyla ilgili tedbir alınmazsa Malatya'da kayısı kalmaz" açıklamalarını yaptı.