TMO neyi bekliyor?
Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) tescilli sayılı ürünlerinden biri olan Malatya kayısısında fiyatların düşmesi üreticiyi endişelendiriyor. Geçtiğimiz Kasım ayında fiyatı 130 TL'ye kadar çıkan kuru kayısının fiyatı bu sene 70-80 TL'ye düştü. Kayısı fiyatının artmasını beklerken fiyatın sürekli gerilediğini belirten üreticiler, Sezon başında açıklanan rekolte de ortada. Fiyat artması gerekirken düşüyor. Bunu kim yapıyor, fiyatları kim belirliyor bilemiyoruz. TMO'nun taban fiyat belirlemesi gerekiyor' yorumunda bulundular.
Dünya kuru kayısı üretiminin büyük bir kısmını karşılayan Malatya'da kayısı fiyatları ihracatçıyı memnun ederken, üretici emeklerinin karşılığını alamamaktan dert yanıyor. Malatya ekonomisinin can damarı ve kayısı ticaretinin merkezi olan Malatya Şire Pazarı'nda kayısı piyasasında yaşanan durgunluk ve fiyatların sürekli düşmesi üreticiyi endişelendiriyor. Malatya'da kayısı üreticileri yetiştirdikleri ürünlerin maliyetlerinin altında satmak zorunda kaldıklarını belirterek kayısının sabit bir fiyatı olması gerektiğini kaydetti.
Fiyat istikrarsızlığına çözüm bulunsun
İlk olarak 2020 yılında kayısıda taban fiyatı belirleyen ve 200 ton kayısı alımı yapan Tarım Mahsulleri Ofisi'nin, geçen yıl taban fiyatı geç açıklaması tepki çekmişti. TMO'nun kayısıda taban fiyatı geç açıklamasından dolayı üretici, ürününü sezonda 30 TL'ye satmış kış aylarında ise kuru kayısının fiyatı yaklaşık yüzde 300 artış göstererek, 130'ye kadar yükselmişti. Ancak bu yıl kuru kayısıda fiyat krizi yaşanıyor. Kayısı fiyatlarında yaşanan düşüşün bu yıl TMO'nun kayısıda taban fiyat açıklamamasından kaynaklandığını savunan üreticiler, TMO'nun fiyatlara müdahale etmesini bekliyor.
Fiyat düşerse müdahale edilecekti
Kayısı fiyatının artmasını beklerken üreticiler, fiyatın sürekli gerilediğini kaydederek, "Ortada satılan kayısı yok. Sezon başında açıklanan rekolte de ortada. Fiyat artması gerekirken düşüyor. Bunu kim yapıyor, fiyatları kim belirliyor bilemiyoruz ancak üreticiyle alay edildiği ortada. Sezonda 100 liraya giden kayısı 60-70 TL'ye düşmüş. Gün kurusu için müşteri bulamıyoruz. Eskiden gün kurusu normal kuru kayısıdan daha pahalıydı. Şimdi satılmıyor. Siyasilerimiz, kayısı fiyatı düşerse TMO fiyata müdahale eder dediler. Hani müdahale, üreticinin ürünü çöp olduktan sonra mı müdahale edilecek" değerlendirmesinde bulundular.
Kayısı ihracatı düşünce fiyatı da düştü
Malatya Şire Pazarı'ndaki esnaf ise, rekoltenin geçen yıl açıklananın çok üstünde olduğunu ve bu yıl ihracatında düştüğü için fiyatların düştüğünü savunarak, Geçtiğimiz yıl bu zanlar ihracat rakamı 30 bin tonu geçmişti. Şimdi 24 bin ton. Geçen yıl 130 liraya kadar çıkan fiyatlar nerdeyse yarıdan yarıya indi. Piyasa biraz düşük, daha önceki sattığım dönemlerde iyiydi. Daha önce 130 TL'den satmıştım ama şimdi aynı kayısı 70-80 TL arasında alınıyor. Bunun sebeplerinden biri Avrupa'da kayısı satışı düştü. İhracat düşünce ister istemez fiyatlarda düşüyor. Önümüzde noel bayramı var, fiyatlar daha da düşecek. Piyasa da durgun. Kuru kayısıda hafif de olsa kıpırdama var ama gün kurusu hiç satılmıyor” ifadesini kullandılar.