Malatya Şaşırtmadı... Zehirleniyoruz: Ölüm Hızında Birinciyiz!
Temiz Hava Hakkı Platformu'nun 2024 Kara Raporu'na göre, Malatya Türkiye'de hava kirliliğine bağlı ölüm hızında ilk sırada yer alırken, Doğu Anadolu Bölgesi'nde ise bu tür ölümlerin en fazla yaşandığı beş il arasında bulunuyor.
Türkiye'deki hava kalitesi ve hava kirliliğinin insan sağlığına etkilerini inceleyen raporda, Prof. Dr. Çiğdem Çağlayan tarafından yapılan değerlendirmeye göre, 2022 yılında ülkede kazalar, yaralanmalar ve Covid-19 nedenli ölümler harici gerçekleşen 30 yaş üstü toplam 480 bin 991 ölümün 68 bin 440’ı, yani yüzde 14,2'ü hava kirliliğine atfedilen ölümler olduğu kaydedildi. Hava kirliliği sonucu gerçekleştiği tahmin edilen ölümlerin ise hem sayısal hem de orantısal olarak önceki yıllara göre daha fazla olduğu saptandı.
2022 Yılında PM(Partikül Madde)2,5 Kirliliğinden Kaynaklı Ölümler
DSÖ'nün (AirQ+ (V.22)) yazılımı kullanılarak yapılan çalışmada, hava kirliliğinin ölüm oranını arttırdığı görüldü.
Raporda, önceki yıllarda hava kirliliği verilerinin 18 ilde bulunmamasından dolayı ölüm oranlarının az çıktığı, 2022 yılında ise tüm illerde verilere ulaşıldığı aktarıldı. Bu nedenle 2022 yılında hava kirliliğine bağlı ölüm oranı yüksek çıktı.
Verilere göre, 2022 yılında 30 yaş üstü doğal nedenlerle olan ölümler içinde hava kirliliğine atfedilen ölümlerin sayısal olarak en fazla olduğu il, İstanbul olurken bunu İzmir ve Bursa izlemiştir. Hava kirliliğine atfedilen ölümlerin bu illerimizde sayısal olarak daha fazla saptanmış olmasının nedeni, ilin nüfusu ve ölüm sayılarının fazla olması ile ilişkili olduğu vurgulandı. İller arasında hava kirliliğine atfedilen ölüm sayısına en düşük il ise Kilis (47 atfedilen ölüm) oldu.
6 Şubat 2023’te meydana gelen depremlerden etkilene Malatya’da, depremlerin ardından yaşanan yıkım ve inşaat çalışmaları hava kalitesini olumsuz etkilemeye devam ediyor. Ancak, Temiz Hava Hakkı Platformu tarafından hazırlanan raporda, Malatya’nın havasının depremlerden önce de temiz olmadığı kaydedildi.
2022 yılında Doğu Anadolu Bölgesi’nde hava kirliliğine atfedilen ölüm yüzdesinin en fazla olduğu illerin başında Hakkari gelirken, Malatya 5. sırada yer aldı. Güneydoğu Bölgesi’nde ise Şanlıurfa, Ağrı, Osmaniye ve Gaziantep bulunan illerin görüldü.
Raporda yer alan bilgiye göre, Her yüz bin kişide kaç kişinin hava kirliliğine bağlı ölme olasılığı olduğunu gösteren ölçütte, ölüm hızlarının en fazla olduğu ilk on il arasında, Malatya birinci sırada yer aldı. Malatya’da, 2021 yılından farklı olarak 2022 yılında her yüz bin kişide 231 bin 83 ölüm değerine ulaşıldı. Listede Malatya'yı sırasıyla Ardahan ve Aydın illeri takip etti.