Malatya markalaştı

"Dünyanın kayısı başkenti" olarak nitelendirilen Malatya, sertifikalı kayısı ile sert çekirdekli meyve fidanı üretiminde önemli bir konumda bulunuyor. Büyük bir kısmı rakımın düşük olduğu Battalgazi ilçesinde üretilen ve sert çekirdekli meyvelerde şiddetli deformasyonlar ve hasat zamanından önce erken döküme neden olan şarka hastalığından ari fidanlar, Türkiye'nin dört bir yanından alıcı buluyor. Bu kapsamda, kentte 2017 yılında sertifikalı üretilen 380 bin kayısı fidanı sayısı 2021 yılında 1 milyon 250 bin 500'e ulaştı. Sertifikalı kayısı fidanı üretimi son 5 yılda yaklaşık 3 kat artarken, üretilen 4 milyon 110 bin 400 kayısı fidanının bir kısmı kentte büyük bir kısmı da diğer illerde toprakla buluşturuldu. Kentte kayısı fidanının dışında badem, şeftali gibi çeşitli meyve türlerinden 2 milyon 488 bin 440 adet meyve fidanı üretimi gerçekleştirildi.

Malatya markalaştı

İl Tarım ve Orman Müdürü Tahir Macit, Malatya'nın kayısı üretiminde markalaştığını söyledi. Kayısı bahçelerini hastalıklardan korumak amacıyla kentte sertifikalı fidan üretimine önem verdiklerini anlatan Macit, "Malatya, Elazığ ve Şanlıurfa'ya diğer illerden sert çekirdekli meyve fidanı girişi yasak çünkü sert çekirdekli meyvelerde başta kayısı olmak üzere şarka virüsünden olumsuz etkileniyor. Şarka virüsünün girdiği bölgelerde kayısı, şeftali, kiraz ve erik gibi meyvelerde üretim sonlanıyor." dedi. Macit, yeni kayısı bahçeleri oluşturma ve yaşlanmış ağaçları yenilemek için ihtiyaç duyulan fidanları bünyelerinde yetiştirdiklerini anlatarak, fidanların önemli bir kısmının ise Türkiye'nin dört bir yanına gönderildiğini ifade etti. Ağırlıklı olarak kabaaşı ve hacıhahaliloğlu kayısı fidanı çeşitlerinin üretimini yaptıklarını bildiren Macit, "Türkiye'nin birçok iline ılıman iklim meyve fidanlarını satar duruma geldik. Sofralık kayısı üretimi için diğer illerimize fidan gönderiliyor. " diye konuştu.

Sertifikasız ve faturasız fidan almayın

Çiftçileri, fidan alırken dikkatli olmaları konusunda uyaran Macit, şöyle devam etti: "Çiftçiler sertifikasız, faturasız fidan almasın. İleride aldığı fidan sıkıntılı olursa, sertifikayla birlikte faturasını ibraz ettikleri takdirde yasal hakları doğar. Fidanların sağlıklı ve pişkin olması gerekiyor. Vejetasyon (büyüme) dönemi bizden daha uzun olan fidanlar yaprağını dökmemiş oluyor, yaprağını yolup getiriyorlar. Onlara dikkat etmeleri gerekiyor. Fidanın mutlaka pişkinleşmiş, kışa hazır hale gelmeli, kök bölgeleri yaralanmamış olmalı ve çok iri ve küçük fidanlar alınmamalı. Çok iri fidan, çok iyi fidan değildir."

Fidanlar siparişle satılıyor

Battalgazi Tarım İlçe Müdürü Hasan Basri Hacıoğlu ise ilçenin toprak ve mikro klima özellikleri dolayısıyla fidan üretimi için çok uygun olduğunu söyledi. İlçelerinin dünya ve Malatya'nın kayısı fidanı yetiştirme merkezi konumunda bulunduğunu anlatan Hacıoğlu, "İlçede uzun yıllardır fidan üretimi yapılıyor ve il dışına gönderiliyor. Kooperatifler aracılığıyla diğer illere kayısı fidanı satışı yapıyoruz. Hastalıklardan ari fidanları ülkenin dört bir tarafına gönderiyoruz." dedi.

Satışlar arttı

Kayısı fidanlarında satışın bu yıl beklentinin üstünde olduğunu ifade eden Hacıoğlu, şunları kaydetti: "Bunun nedeni kuru kayısı fiyatlarının yükselmesi. Eski kuruyan bahçelerin yerine yenisi kuruluyor. Çiftçiler ekili olmayan alanlara yeni bahçe tesis ediyor. Elazığ'ın Baskil ilçesi ile diğer illerin komşu ilçelerinde kayısı ekimi arttı. Hacıhaliloğlu gibi kuru kaysısı kaliteli olan meyve fidanlarını almak isteyenler önceden sipariş vermeli. Fidan fiyatları ise 30 liraya kadar satılıyor." Hacıoğlu, 2019'da Kazakistan ve Türkmenistan'a yaklaşık 50 bin fidan gönderildiğini hatırlatarak, son iki yılda fidan üreticilerinin yurt içi talebe yetebilecek kadar üretim yaptıkların sözlerine ekledi.