Malatya Fayı'yla İlgili Tartışma Büyüyor… 4 Bin Yıllık Tarihsel Deprem Kayıtlarında Yok
Malatya'da yaşanan deprem felaketi sonrası bölgedeki fay hatları üzerindeki çalışmalar tüm hızıyla devam ediyor. Dokuz Eylül Üniversitesi'nden Prof. Dr. Hasan Sözbilir'in Malatya Fayı hakkında yaptığı açıklamalar, bilim dünyasında farklı yorumlara neden oldu. Sözbilir'in açıklamalarına karşılık, Paleosismolog Dr. Ramazan Demirtaş, Malatya-Ovacık Fay Zonunun tarihsel süreçte 7.0-7.5 büyüklüğünde bir deprem ürettiğine dair bir kanıt olmadığını açıkladı.
Dr. Ramazan Demirtaş, Prof. Dr. Hasan Sözbilir’in Malatya Fayı’yla ilgili yaptığı açıklamalara tepki gösterdi. Sözbilir, Malatya fayının 7'nin üzerinde deprem üretme potansiyeli var olduğunu söylemişti. Bu paylaşımdan sonra Demirtaş ise, 3.5 milyon yıl önce Doğu Anadolu Fay Zonu oluştuktan sonra Malatya-Ovacık Fayı aktivitesini kaybetmiş olduğunu dile getirerek tepki gösterdi.
Demirtaş, "Türkiye Diri Faylarının Paleosismolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Araştırması Projesi"nde 14 üniversiteden 100'ün üzerindeki araştırmacının görev aldığını söyleyen Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ercan Aksoy’a “Fay kazılarının doğruluğu ve denetimini yapacak Ulusal Paleosismoloji Denetleme Kurulu yok” diyerek tepki gösterdi.
Demirtaş, Malatya Fayı’nın güneyden kuzeye doğru 3 bölümden oluştuğunu söyleyen Aksoy’a MTA’nın 2012 yılında yaptığı tanımlamayı belirterek, “37 km uzunluktaki bir segmentin 7.8'lik bir depremi üretmesi mümkün değil. MTA-2012 tarafından Akçadağ segmenti 74 km; Kemaliye segmenti 65 km ve Arguvan segmenti 37 km olarak tanımlanmış, yani Malatya fayı 176 km uzunlukta görünüyor” dedi.
6 Şubat depremlerinde ağır hasar alan Malatya'da deprem uzmanları Malatya Fayı ile ilgili çalışmalarını sürdürüyor. Dokuz Eylül Üniversitesi Genel Jeoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve AFAD Bilimsel Destek Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, geçtiğimiz günlerde Malatya Fayı'yla ilgili dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Yapılan açıklama sonrasında Paleosismolog Dr. Ramazan Demirtaş, ‘Malatya fayı Arguvan segmenti (37km) üzerinde yapılan sözde fay kazısında, sözde 10 bin yılda 7.0 ve üzeri 3 deprem tespit edilmiş’ diyerek Malatya Fayı’yla ilgili bilinmesi gerekenleri açıkladı.
“Malatya fayı Arguvan segmenti (37km) üzerinde yapılan sözde fay kazısında, sözde 10 bin yılda 7.0 ve üzeri 3 deprem tespit edilmiş
1- Ortada yaşlandırma yok..
2- Deprem izi olduğu belli değil..
3- Toprak seviyesini kesmiyor..
4-Topoğrafyada sarplık yok..
5- Gösterdiği Logda her nedense iz toprak seviyesi altında kalıyor, toprak seviyesi ötelenmiyor.
6- Faya ait tek bir deprem tehlike parametresi (kayma hızı, atım miktarı, üç deprem deniyor ama tekrarlanma aralığı kayma hızı ile uyumlu mu? karşılaştırma yok) yok..
7- Bu ve benzer fay kazılarının doğruluğu ve denetimini yapacak Ulusal Paleosismoloji Denetleme Kurulu yok.
8- Ortada hiçbir tehlike parametresi yokken, yok tek parçalı, 7.0 mi ? yok 3 parçalı 7.8'mi üretir gibi ütopik scientific fiction (bilim kurgu) yapılıyor.
9- Logda görüldüğü üzere, toprak seviyesi altında kalması, sarplık olmaması, sol yanal 3depremde her birinde 50cm düşey atım olsa, 1.5m düşey atım gibi bir atıma bağlı olarak toprak seviyesinin ötelenmemesi o izin fay izi olduğu ama deprem izi olmadığı açık bir şekilde görünüyor
10- 37 km uzunluktaki bir segmentin 7.8'lik bir depremi üretmesi mümkün değil.
11- MTA-2012 tarafından Akçadağ segmenti 74 km; Kemaliye segmenti 65 km ve Arguvan segmenti 37 km olarak tanımlanmış, yani Malatya fayı 176 km uzunlukta görünüyor.
12- Fay geometrisi 176 km uzunluktaki bir fayın aynı anda üç parçalı olarak kırılması imkansız ötesi. Eğer öyle olsaydı Arguvan segmentinde açtığı kazıda M 7.8 depremin izi ve logu öyle gösterdiği kadar çok basit olamazdı.
13- Sözde tek bir fay kazısı ile iddia ettiği ütopik sonuçlar gerçek dışı olup, bilim kurgudan öte değil.
14- Denetimden geçmemiş ve somut tek bir veri yokken, 100 araştırmacı ve 14 üniversite gibi sığ bir gerekçenin altına sığınması, bu kazının doğru olduğu anlamını taşımaz.
15- Yine altını çizerek vurguluyorum, 3.5 milyon yıl önce Doğu Anadolu Fay Zonu oluştuktan sonra Malatya-Ovacık Fayı aktivitesini kaybetmiştir. O gördüğü izler tamamen eski fay izleri olup, Holosen'e (son 11 bin yıl) ait deprem izleri değildir.
16- Malatya-Ovacık Fayı 3.5 milyon yıldır deprem üretmeyen bir faydır. 3 parçadan oluşan Malatya fayı (176 km) + 2 parçadan oluşan Ovacık Fayı (134 km) her üç bin yılda 7.0-7.5 arası deprem üretmiş olsaydı, son 11 bin yılda, her biri 3-4 olmak üzere en az 15 deprem üretirdi.
17- 4 bin yıllık tarihsel deprem kayıtlarında Malatya-Ovacık Fay Zonunun 7.0-7.5 arası deprem ürettiğine dair tek bir kayıt bulunmamaktadır.
18- En tehlikeli konu, sözde fay kazılarından algı ve manipülasyon yaparak, psikolojik sorunlara ve ekonomik mağduriyetlere yol açmaktır.
19- Bu tür kazıların doğruluğu bilimsel ortamda ve ulusal paleosismoloji komitesi denetimden geçmeden basında verilmesi, tamamen gündemde kalmak, reklam ve showa yönelik olmaktan başka bir şey değil ve deprem riski azaltılmasında hiçbir katkısı olamaz.
20- Özetle üniversite-araştırmacı sayısı, kurumsal kimlikler ve titrler denetimden geçmemiş kazı sonuçlarının doğru olacağı anlamını taşımaz.”