Dijital Bağımlılıkla Mücadelede Yeni Düzenleme

2023-2028 Çocuk Hakları Strateji Belgesi ve Eylem Planı çerçevesinde 2024 yılında gerçekleştirilen faaliyetlerin değerlendirilmesi amacıyla düzenlenen 2025 Yılı Çocuk Hakları İzleme ve Değerlendirme Kurulu toplantısı, TÜİK binasında gerçekleştirildi. Programa, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş'ın yanı sıra ilgili kurum ve kuruluşların yetkilileri katıldı. Burada konuşan Göktaş, Bakanlık olarak çocuklar için yürütülen tüm çalışmaları 'çocuğun üstün yararı' ilkesi doğrultusunda kararlılıklar sürdürdüklerini kaydetti. 2023-2028 dönemini kapsayan Çocuk Hakları Strateji Belgesi ve Eylem Planı'nın önemli bir yol haritası sunduğunu ifade eden Bakan Göktaş, bu eylem planı ile çocukların haklarının korunmasına yönelik faaliyetler yürüttüklerinin altını çizdi.

Eylem planında yer alan 6 stratejik amaç doğrultusunda önemli çalışmalar yürüttüklerini dile getiren Göktaş, 'Bu amaçlardan ilki olan çocuk hakları ve katılımı çerçevesinde 18 faaliyet gerçekleştirerek çocukların karar alma mekanizmalarında yer almalarına destek olduk. Çocuk Hakları Komitelerine katılan 34 bini aşkın çocuğun haklarının ve sorumluluklarının farkında bireyler olarak yetişmelerini önemsiyoruz. Geçtiğimiz yıl yedi bölgede düzenlenen 25'inci Ulusal Çocuk Forumu Buluşmaları ile çocuk haklarının önemine dikkat çektik. Yıl içinde iki Çocuk Danışma Kurulu toplantısı gerçekleştirdik. Çocuk Hakları İl Komitelerimizle 180 bin 744 çocuk katılımlı 3 bin 545 etkinlik düzenledik. Bu faaliyetlerimizle Türkiye'de geleceğe özgüvenle bakan liderlerini yetiştirmeyi hedefliyoruz' dedi. İkinci stratejik amaç doğrultusunda çocuk dostu adalet alanında 19 faaliyeti hayata geçirerek çocukların adalete erişimini kolaylaştıran mekanizmalar oluşturduklarına değinen Bakan Göktaş, bu sayede risk altında bulunan bir çocuğun tespit edildiği andan itibaren zaman kaybetmeden gerekli önlemlerin alındığını ifade etti.

'589'u 2024'te olmak üzere bugüne kadar 20 bin 222 çocuğumuzu evlat edinme hizmetinden faydalandırdık'

Üçüncü stratejik amaç olan çocuğa yönelik koruma ve destek hizmetlerinin en kapsamlı alanlardan biri olduğunu söyleyen Bakan Göktaş, 'Bu çerçevede, çocuklarımızın güvenli ortamlarda büyümeleri için 83 faaliyet gerçekleştirdik. Saygıdeğer Emine Erdoğan Hanımefendinin himayelerinde yürütülen 'Gönül Elçileri Projesi' ile bugüne kadar 10 bin 467 çocuğumuzu koruyucu ailelerimizle himaye ettik. 589'u 2024 yılında olmak üzere bugüne kadar 20 bin 222 çocuğumuzu evlat edinme hizmetinden faydalandırdık. 'Sosyal ve Ekonomik Destek Hizmetimiz' ile 170 bin 567 çocuğumuza kendi ailelerinin yanında destek olduk, olmaya devam ediyoruz. SED'den yararlanan 41 bin 643 çocuğumuzun kendilerini sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif alanlarda geliştirebilmesi için 'Okul Destek Projesi'ni yürütüyoruz. Koğuş tipi bakım modelinden ev tipi bakım modeline geçerek, devrim niteliğinde bir yenilik hayata geçirdik. Çocuklarımıza aile şefkati hissettirecek bir yaşam alanı sunuyoruz. Ülkemizin dört bir yanında bulunan bin 185 çocuk evi ve 119 çocuk evleri siteleri ve 58 ihtisaslaşmış çocuk evleri sitelerinde toplam 15 bin 168 çocuğumuza hizmet veriyoruz. Çocuklarımızın güvenliğini her şeyin üstünde tuttuk. Çocuklar Güvende Ekiplerimizle 2024 yılı sonu itibarıyla toplamda 198 bin 486 çocuğun izleme sürecini yürüttük. Risk altında olduğu değerlendirilen çocukların okullarına 27 bin 295 ziyaret gerçekleştirdik. 56 bin 524 sosyal hizmet müdahalesi uyguladık. Ayrıca 51 bin 466 aileye rehberlik hizmeti sunduk' ifadelerine yer verdi.

Göktaş, dördüncü stratejik amaç olan alternatif bakım hizmetleri çerçevesinde 14 faaliyet gerçekleştirdiklerini ve korunmaya ihtiyacı olan çocuklara yönelik bakım ve destek modeli geliştirdiklerini belirterek, 'Bakanlığımıza bağlı kreş ve gündüz bakımevleri ve çocuk kulüplerinde 92 bin 709 çocuğumuza hizmet verdik. 2 bin 987 çocuğumuzun ücretsiz bakımını sağladık' diye konuştu. Beşinci stratejik amaç doğrultusunda afet, kriz ve acil durumlardan etkilenen çocuklara yönelik hizmetler çerçevesinde 27 faaliyet yürüttüklerine de değinen Göktaş, kriz anlarında çocukların ihtiyaçlarına hızlı ve etkin şekilde yanıt vermek için yürütülen çalışmaları daha da güçlendirdiklerini vurguladı.

'Dijital bağımlılıkta 13-16 arası ebeveyn onayını içerecek olan yasal düzenleme çalışmalarında son aşamaya geldik'

Bakan Göktaş, bilgi teknolojilerine erişim ve güvenli internet kullanımı alanında gerçekleştirilen 21 faaliyetle çocukların dijital dünyada güvenli bir şekilde yer alabilmeleri için çalışmalar yürüttüklerine dikkati çekerek, sözlerine şöyle devam etti:

'Bugün çocuklarımız ne yazık ki, dijital dünyanın fırsatlarından yararlanırken aynı zamanda bu dünyanın tehlikelerine de maruz kalıyor. Bilinçli dijital medya kullanımı olmadığında çocuklar; istismar, akran zorbalığı, zararlı içerikler ve nefret söylemi gibi risklerle karşılaşabiliyor. Bu durum nedeniyle sosyal, duygusal ve akademik hayatları da ciddi zarar görebiliyor. Artık ciddi bir soruna dönüşen dijital bağımlılık riskine karşı da çocuklarımızı korumak zorundayız. Bu amaçla oluşturduğumuz 'Sosyal Medya Çalışma Grubumuz' ile koruyucu ve önleyici çalışmalar yürütüyoruz. Bunun yanı sıra 'Çocuklarda Mahremiyet Bilinci' eğitimlerimizle, 2024 yılı Aralık ayı itibarıyla toplam 159 bin 584 kişiye ulaştık. DUY İhbar Platformu ile aileler, çocuklar için zararlı olduğunu düşündükleri içerikleri bizlere bildiriyorlar. Gerekli incelemeler sonrasında, sakıncalı içeriklere yönelik önlemler alıyoruz. Öte yandan çocukların sosyal medya kullanımına yönelik ülkemize özgü bir model geliştirmek için yoğun çalışmalar yürütüyoruz. Bu amaç doğrultusunda Ekim ve Aralık aylarında aileler, çocuklar ve ilgili tüm tarafları dinlediğimiz iki ayrı çalıştay düzenledik. Eğitimciler, psikologlar, çocuk gelişimciler, dijital platform temsilcileri ile görüşmeler gerçekleştirdik. Dijital bağımlılıkta da 13 yaşa kadar kısıtlama 13-16 arası ebeveyn onayı olacak şekilde kademeli bir düzenleme önereceğiz. Bunun için yasal bir düzenlemeye gidilmesi yönünde çalışmalarımızda son aşamaya geldik. Bakanlık olarak, ilgili paydaş Bakanlıklarımızla hayata geçirilecek bu yasal düzenlemeyle çocuklarımıza daha güvenli bir dijital dünya sunmak istiyoruz.'