Banka promosyonu helal mi?
Bankaların çeşitli kampanyalarından biri olan banka promosyonu caiz mi sorusunu her geçen gün tartışılır vaziyetti. Bir çok farklı görüşün olduğu banka promosyonu caiz mi sorusuna cevap olarak Diyanetin verdiği cevabı vatandaşlar merak ediyor. İşte Diyanet İşleri Başkanlığı'na göre banka promosyonu haram mı değil mi bu sorunun cevabını sizler için araştırdık.
Bankaların emekli, memur ve işçi maaşlarına göre çeşitli tutarlarda kampanyalar sunduğu banka promosyonu vatandaşlara cansuyu oldu diyebiliriz. Verilen promosyonlar bankadan bankaya değişiklik gösteriyor. Aynı maaşı alan memurlara farklı bankalar farklı promosyon teklifleri verebiliyor.
Sizlere ilk önce promosyon nedir sorusunun cevabını verelim. Banka Promosyonu, işveren kurum, kuruluş veya şirket ile tercih edilen banka arasında, çalışanlarının maaşlarının belirli bir süre içerisinde seçilen bankaya yatırılması konusunda yapılan anlaşmayı ifade eder.
İslam da yeri var mı?
Bankaların promosyon vermelerindeki amaç, emeklilerin, memurların ve işçilerin maaşlarını işlemler için kendi finansal sistemleri içerisinde tutmak ve yeni müşteriler kazanmaktır. Bu sebeple bankalar maaş müşterilerine promosyonlar verirler.
Hangi durumlarda kullanılabilir?
İslam'da tefecilik (faiz) ve tefeciliği içeren tüm işlemler haram (haram) kabul edilir. Tefecilik, ticarete ya da işçiliğe girişmeden paradan kazanç elde etmek olarak tanımlanmaktadır. Kur'an-ı Kerim'de Bakara Suresi'nin 275. ayetinde faizcilerin karşılaşacakları sonuçlar şöyle bildirilmektedir:
Faiz yiyenler ancak şeytanın çarparak sersemlettiği kimse gibi kalkarlar. Bunun sebebi onların, ‘Alım satım da ancak faiz gibidir’ demeleridir. Hâlbuki Allah alım satımı helâl, faizi ise haram kılmıştır. Artık kime Allah’tan bir öğüt erişir de faizciliği bırakırsa geçmişteki kendisinindir, durumunun takdiri Allah’a aittir. Kim de yine faizciliğe dönerse işte bunlar orada devamlı kalmak üzere cehennemliklerdir.
Belli şartı var
Promosyon, kişinin bağımsız olarak çalıştığı kurum, kuruluş veya şirket ile bankalar arasında yapılan anlaşma sonucu banka hesabına yatırılır. Bu teşviklerin ne yapılacağı ve nasıl kullanılacağı dini açıdan dikkat edilmesi gereken önemli bir konudur. Kullanılmayan teşviklerin ihtiyaç sahiplerine verilmesi veya insani yardım ve kamu yararına faaliyet gösteren kurumlara bağışlanması İslam alimleri tarafından tavsiye edilmektedir. Banka promosyonu almak caiz olmadığı gibi bankada bırakmak da uygun değildir. Bu nedenle bir hayır işi olarak ihtiyaç sahiplerine promosyonlar verilmeli ve bu yardımın karşılığında herhangi bir tazminat beklenmemelidir. Diyanet bu konuda şöyle diyor:
Bankaların, kamu veya özel sektörde çalışanlara, çalıştığı kurumlar tarafından maaşlarını kendilerinden almayı tercih etmeleri karşılığında vermiş oldukları promosyonlar, işleyiş bakımından faize tam olarak benzememekle birlikte faiz şüphesinden de tümüyle uzak değildir. Bu itibarla, temel ihtiyaçlarını karşılayacak durumda olanların bu parayı kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları yakınları için kullanmamaları; bilakis ihtiyaç sahibi fakirlere vermeleri uygun olur.