500 yıldır ayakta duran cami
Malatya'da 1566 yılında yaptırılan Uzun Hasan Camisi, ilk günkü ihtişamını koruyor.
Yazıhan ilçesi Fethiye Mahallesi'nde Malatya Beylerbeyi Abdüsselam oğlu Mustafa Paşa tarafından yaptırılan ve yörede "Uzun Hasan" diye adlandırılan cami, adeta yıllara meydan okuyor. Kitabesinde "Bu şanlı ve şerefli yapısı yüksek olan hayır eserinin inşası, gaziler ve mücahitler Sultanı Sultan Selim Han'ın oğlu Sultan Süleyman'ın günlerindeki ki Allah ona hayırlı fetihler açsın. Hayır sahibi, yüksek Beylerbeyi Abdülselam oğlu Mustafa Paşa'nın açık yardımları ile hitam buldu. Sene Hicri 974" ifadeleri yer alan cami, özgün mimarisiyle zamana direniyor. Tamamen kesme taştan yapılan, tek kubbeyle örtülü kare planlı harimi, beş gözlü son cemaat mekanından oluşan caminin, batı ve doğusunda camiye bitişik moloz taştan yapılan iki zaviye odası bulunuyor. Mihrabın üst kısmı iç içe geçmiş Mührü Süleyman ile süslenen caminin sekiz basamaklı, korkuluksuz ve kapısız olarak taştan yapılan minberi ise dikkati çekiyor. Vakıflar Malatya Bölge Müdürü Kenan Doğan, yaptığı açıklamada, ata yadigarı tüm eserleri ayağa kaldırmaya gayret gösterdiklerini söyledi. Vakıflar Genel Müdürlüğünün vakıf eserlerini geleceğe taşımak için çalışmalar yaptığını belirten Doğan, Malatya'nın Battalgazi ilçesinde Toptaş Camisi, Yeşilyurt ilçesinde Cami-i Kebir, Arapgir ilçesinde Gümrükçü Osman Paşa Camisi, Cafer Paşa Camisi gibi ecdat yadigarlarının onarım ve restorasyon çalışmalarının ardından eski ihtişamına kavuşturulduğunu ifade etti. Doğan, Uzun Hasan Camisi'nin mimari özellikleri açısından diğer camilere göre farklılık gösterdiğini anlatarak, "Cami, 'T' planlı inşa edilen ilk Osmanlı camileriyle gelişme devri yapıları arasında geçiş örneği olma özelliği taşıyor. Tamamı kesme taştan inşa edilen caminin harim kısmı kare planlı olup, üzeri kubbe ile kapatılmıştır. Harimin hemen iki tarafında kubbeyle kapatılan zaviye tipi 2 oda mevcut. Caminin ön tarafında ise 5 gözlü son cemaat kısmı var." diye konuştu.
Zaviye tipi bir cami
Caminin sade bir yapısı bulunduğunu dile getiren Doğan, şunları kaydetti: "Pencere önündeki silmelerle, kubbeye geçişteki kemerlerin etrafı tuğlalarla süslenerek bir hareketlilik kazandırılmış. Zaviye tipi bir cami. Bu tür camileri geçmişte daha çok dervişler ve tarikatlar ibadethane olarak kullanmıştır. Yaklaşık 500 yıldır ayakta duran cami, orijinal halini koruyarak günümüze gelmiştir." Doğan, 1970'li yıllarda Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından basit onarım gören camide 2004'te yine onarım ve çevre düzenlemesi yapıldığını, bu kapsamda cami kubbelerinin kurşunla kaplandığını, kubbe kasnaklarındaki ve beden duvarlarındaki bozuk taşların değiştirildiğini, bozuk sıvaların raspa edilerek horasan harcıyla yenilendiğini, zeminine ise ahşap döşeme yapıldığını anlattı.
