Genel Af mı çıkıyor? 2024'te Genel Af Çıksa Sonuçları Ne Olur?
Türkiye'de af konusu, özellikle 2024 yılına girerken merakla beklenen bir gündem maddesi haline geldi. Peki, genel af ve özel af nedir? Af yasasının hukuki dayanakları nelerdir? 2024 yılında bir af çıkması durumunda neler olur? İşte detaylar.
Genel Af Nedir? Özel Af Nedir?
Genel af, kamu davasının düşmesi veya cezanın tüm sonuçlarının ortadan kaldırılması sonucunu doğuran bir ceza hukuku kurumudur. Türk Ceza Kanunu (TCK) madde 65'e göre, genel af halinde kamu davası düşer ve hükmolunan cezalar bütün neticeleri ile birlikte ortadan kalkar. Genel af, hem adli para cezaları hem de hapis cezaları hakkında uygulanabilir.
Özel af ise, hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine son veren, infaz kurumunda geçirilecek süreyi kısaltan veya cezayı adli para cezasına çevirebilen bir ceza hukuku kurumudur. Özel af, cezanın hukuki sonuçlarını ortadan kaldırmaz; cezaya bağlı olan veya hükümde belirtilen hak yoksunlukları, özel affa rağmen etkisini devam ettirir.
Hukuki Dayanakları ve Yetki
Genel ve özel affın hukuki dayanağı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'dır. Anayasanın 87, 104 ve 169. maddelerinde genel ve özel af düzenlenmiştir. Genel veya özel affı çıkarma yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) aittir. TBMM üye tam sayısının 3/5 çoğunluğuyla genel veya özel af ilan edebilir. Cumhurbaşkanı ise sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebiyle belirli kişilerin cezalarını hafifletmek veya kaldırmak üzere özel af çıkarma yetkisine sahiptir.
Genel ve Özel Affın Hukuki Sonuçları
Genel affın hukuki sonuçları:
- Kamu davası düşer.
- Soruşturma aşamasındaki suçlar için takipsizlik kararı verilir.
- Tutuklu kişiler derhal tahliye edilir.
- Adli sicil kayıtları silinir.
- Tekerrür hükümleri uygulanamaz.
- Disiplin cezalarının hukuki sonuçları ortadan kalkar.
Özel affın hukuki sonuçları:
- Hapis cezası para cezasına çevrilebilir.
- Hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine son verilebilir.
- İnfaz kurumunda geçirilecek süreler kısaltılabilir.
- Özel affa uğrayan kişi aynı suçu tekrar işlerse tekerrür hükümleri uygulanabilir.
Türkiye’de Genel Af Süreçleri
Türkiye Cumhuriyeti tarihinde çeşitli sebeplerle 100’ü aşkın af ilan edilmiştir. 1922, 1923, 1933, 1960, 1963, 1966 ve 1974 yıllarında genel aflar çıkarılmıştır. En bilinen aflardan biri, 22 Aralık 2000 tarihinde çıkarılan ve "Rahşan Affı" olarak bilinen 4616 Sayılı Şartla Salıverilme ve Erteleme Yasası'dır.
2024'te Genel Af Çıkacak Mı?
2024 yılı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 100. yılı olması nedeniyle genel af beklentilerini artırmıştır. Af konusunda henüz net bir gelişme kaydedilmemiş olsa da, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ'ın yaptığı açıklamalar, af bekleyenleri umutlandırıyor. Bakan Bozdağ, yeni bir infaz düzenlemesi gelebileceğini belirtmiştir. 2020 yılında yapılan infaz yasası düzenlemesinde terör, cinayet, uyuşturucu, kadına şiddet ve cinsel suçlar haricinde cezanın yarısı oranında infaz uygulanmıştı.
2024 Yılında Genel Af İlan Edilirse Ne Olur?
Eğer 2024 yılında genel af ilan edilirse:
- Henüz infazına başlanmayan cezalar infaz edilmez.
- Adli sicil kayıtları silinir.
- İnfazı devam eden mahkumlar serbest bırakılır.
- Davası açılıp da mahkemesi devam edenler hakkında düşme kararı verilir.
Sonuç olarak, 2024 yılında genel veya özel bir af çıkıp çıkmayacağı kesin olmamakla birlikte, bu konuda yapılan açıklamalar ve Türkiye'nin af geçmişi, af beklentilerini canlı tutmaktadır. Af yasasının çıkması durumunda, suçlu ve suçlu yakınları için önemli değişiklikler meydana gelecektir.
