2014'de yaşanan don olayı tekrar mı yaşanacak? Kayısı için tehlike çanları...!
Dünyadaki 17 milyon kayısı ağacından 9 milyonuna yakınının yetiştiği, kuru kayısı ihracatının yüzde 85'inin karşılandığı, birçok ailenin geçim kaynağı olan Malatya kayısısı, don tehlikesiyle karşı karşıya. Kentte, şubat ayında hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi kayısı üreticilerini zirai don ihtimaline karşı tedirgin ediyor. Uzmanlar, arkasından gelecek soğuk hava dalgasının meyvelere zarar verebileceğini ve kayısıları donma tehlikesi ile karşı karşıya bıraktığını dile getiriyorlar.
2014 yılında Malatya'da yaşanan büyük soğuk hava dalgasında kayısı ağaçlarının yüzde 80'i donmuştu. Uzmanlar, iklim krizinin etkisiyle sıcak geçen kış dönemlerinde erken çiçek açan ve meyve veren ağaçların, arkasından gelen soğuk hava dalgalarından etkilenerek meyvelerini kaybedebileceği yönünde uyarıyor. Dünya kuru kayısı üretiminde ilk sırada yer alan, Avrupa Birliği coğrafi işaret tescili alan ve dünya kuru kayısı ihracatının yüzde 85'inin gerçekleştirildiği Malatya'da, şubat ayının sıcak geçmesi, kayısı üreticilerini tedirgin ediyor.
İklim krizinden kaynaklı
Malatya’da kış ayı yaşanmasına rağmen hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi, meyve ağaçlarının erken çiçek açmasına neden oluyor. Ancak ardından gelecek soğuk hava dalgasının meyvelere zarar verecek olması üreticileri endişelendiriyor. Çukurova Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mesut Başıbüyük, meyve ağaçlarının erken yeşerip çiçek açmasının iklim krizinden kaynaklandığını söyledi. Başıbüyük, iklim krizinden kaynaklı 2012 yılında Malatya’da çok büyük soğuk hava dalgasının olduğunu ve o dönemde kayısı ağaçlarının yüzde 80’ini don vurduğunu ifade etti.
İklim krizi meyveleri öldürüyor
Türkiye’de Şubat ayı olmasına rağmen sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyrettiğini aktaran Prof. Dr. Mesut Başıbüyük, ağaçların çiçek açması ve meyve vermesinin havaların soğumamasından kaynaklandığının vurguladı.
Başıbüyük, “Bitki canlı bir varlık, metabolizması da dışarıda ki sıcaktan etkileniyor. Etkilendiği içinde daha erken uyanıyor, sonuç olarak daha erken meyve veriyor. Burada, aslında iklim değişikliği çerçevesinde çok ciddi bir problem var. 2012 yılında çok büyük bir soğuk hava dalgası oldu, o dönemde özellikle Malatya’daki kayısı ağaçlarının yüzde 80’nini don vurdu. Dolayısıyla bitki sıcak geçen kış dönemlerinde çiçek açıyor meyve veriyor fakat arkasından bir soğuk hava dalgası geliyor. İşte iklim krizi dediğimiz hadise bu. Bir soğuk hava dalgası geliyor ağaçların üzerindeki meyvenin tamamını öldürüyor. Kriz dediğimiz hadise böyle bir hadise" dedi.
Başıbüyük, "Ağaçların erken yaprak açması, çiçek açması, meyve vermesi veya kuşların göç etmemesi diğer kış uykusuna yatan hayvanların kış uykusuna yatmaması hepsi bunların aynı şeylerden, havaların soğumamasından kaynaklanıyor” diye konuştu.
