Karaya vuran balinalar
Mehmet Zeki Dinçarslan
Yeni Zelanda kıyılarına vuran balinalar haber oldu. Ara ara böyle haberler çıkar, balinalar, bilinmeyen bir sebeple, kendilerini karaya vurarak adeta intihar ederler. İntiharların sebebini modern bilim henüz keşfedemedi. Dünyanın manyetik sistemindeki dalgalanmalardan kaynaklanıyor diyenler var, farklı teoriler ileri sürenler var.
Balina ölümleriyle ilgili en dikkat çekici yorumu Cengiz Aytmatov, bir romanı vasıtası ile yapmıştır. Kassandra Damgası adlı bu romanda, dünyanın doğal seyrinde meydana gelen bazı sapmaları uzayda mahsur kalmış bir kozmonotun dilinden yorumlar Aytmatov. Kendisine uzay rahibi Filefoy diyen bu kozmonot, Sovyetler döneminde uzaya gönderilmiş ve burada kendisini gözlemler yapmaya adamıştır. Dünyaya geri dönmeyi reddeden Filefoy, hiç de iç açıcı olmayan yorumlarını insanlar ile paylaşmaya başlar. Dünyanın gidişatının hiç iyi olmadığını, insanların vahşice hem birbirlerine hem de dünyaya zarar verdiklerini anlatır uzay rahibi. Çocuklar artık doğmak istememekte, balinalar kendilerini karaya vurarak kötü gidişe dikkat çekmeye çalışmaktadır.
Mitolojik bir kahraman olan Kassandra hep doğru söylemektedir fakat söylediklerinin hiçbir zaman insanlar tarafından dinlenmemesi ile damgalanmıştır. Filefoy da doğruları anlatır roman boyunca fakat insanlar onu ciddiye almazlar.
2021 yapımı bir Amerikan filmi de Aytmatov'un bu son romanından etkilenmiş gibidir. Don't Look Up/Yukarı Bakma adıyla piyasaya çıkan bu filmde de dünyaya, dünyayı yok etmek üzere yaklaşan bir göktaşına karşı insanların kayıtsızlığı işlenir. Yeryüzünde insan hayatı sona erecektir fakat insanlar bu durumu sosyal medya paylaşımları ve başkaca saçma şeylerle karşılarlar. İnsanlar, binlerce yıldır olduğu gibi, aynı aymazlıkla dünyaya ve birbirlerine karşı kötülük yapmaya devam ederler.
Kimsenin dikkatini çekmeyeceğinden emin olduğum bu satırlarda ben de Kassandra gibi size bir tane doğrudan bahsedeceğim ve fakat dikkat çekemeyeceğim. Bahsedeceğim tek doğru şudur ki insanoğlu dünyada misafir. Çok benimsediğimiz bu hayat geçici ve biz burada sadece geçici bir süreliğine bulunuyoruz. Ev sahibi gibi sahiplendiğimiz bu dünyada kısa bir süreliğine varız. Bina ettiklerimizin hiçbirisi bize kalmayacak. En büyük zenginler de geçip gidecekler buradan en fazla destek alan siyasetçiler de. Buna rağmen büyülenmiş bir şekilde kendilerine ve çevrelerine zarar vermeye devam edecek bu insanlar.
Şu deliliği aklınız alıyor mu, iki tane ülke yöneticisi birbirleri ile anlamsız bir mevzu yüzünden çatışsın ve bu çatışma savaşa dönüşsün. Birkaç tane ihtiraslı adamın kendilerini tatmin etmeleri için savaş çıktı ve acısını ilgisiz milyonlar çekiyor. Her gün haberlerde izliyorsunuz. Dünyada misafir olduğumuz gerçeğini hepimiz her gün aklımıza getirsek savaşa gerek kalır mıydı? Dünya bu kadar vahşice tahrip edilir miydi? Ozon tabakası delinir miydi, iklimler değişir miydi, atmosfere bu kadar karbon gönderilip sera etkisi oluşturulur muydu?
Balinaların neden intihar ettiklerini ben de bilmiyorum fakat dünyada yalnız olmadığımızı ve ev sahibi olmadığımızı biliyorum. İnsanlar vahşice dünyaya ve birbirlerine zarar verdikleri sürece insan varlığının dünyada çok da kalıcı olmadığı bildiğim diğer bir şey.
“Yeryüzünde biz insanlar dışında kötülük kaynağı yoktur. Ama her insan kötülüğü kendisi, kendi ailesi, nesli, milleti, devleti, ırkı, ideolojisi dışında, yani bir başkasında görüyor”. (Cengiz Aytmatov-Kassandra Damgası)
