Eşref Bolukçu

Babanın Çocuğuna Hitap Şekli

Eşref Bolukçu

Bu yazımda çocuk eğitiminde Hz. Lokman’ın kullandığı dil üzerinden bazı değerlendirmeler yapıp tavsiyelerde bulunacağım.

Çocuk eğitiminde çocuğa nasıl yaklaşıldığı kadar kullanılan dil, jest ve mimikler de önemlidir. Bir önceki çağda hitap şekli ve beden dili çok daha az önemsenirdi. Şimdi ise eğitimde ses tonu, kullanılan dil, beden dili önem kazanmış durumdadır. 

Yüce kitabımız her konuda bizlere rehber olmaktadır. Kasas suresi 9. Ayette Allah, çocuklar için gözbebeği / göz aydınlığı kavramını kullanmıştır. Kehf suresi 46. ayette Rabb`imiz, çocukları “dünya hayatının süsü” olarak bildirir. Yine çocuk eğitimi ve çocuklara verilebilecek tavsiyeler için Hz. Lokman üzerinden bizlere rehber olmuştur. Hz. Lokman, güzel ahlaklı ve bilgi sahibi bir kişidir. İsmi; Kur’an-ı Kerim`in 31. suresine (lokman suresi) verilmiş, Allah onu herkese örnek olarak göstermiştir. Kur`an`da bizlere örnek olarak sunulan Hz. Lokman’ın kişiliği, oğluyla arasındaki ilişki ve ona vermiş olduğu öğütlerdir.

Lokman suresinde Hz. Lokman çocuğuna tavsiyelerde bulunurken sevgi dilini kullanıyor. Çocuğunun duygularına hitap ediyor. “Ey oğulcuğum” diye başlayan, sevgi dilinin kullanıldığı, duygulara hitap edildiği bir dil kullanıyor. Bu ifade ile çocuğuna değer verdiğini ortaya koyuyor. Aynı zamanda çocuğuna karşı şefkatli olduğunu ortaya koyuyor. Hz. Lokman’ın kullandığı dil ve verdiği tavsiyeler, bizlere çocuk eğitiminde rehber niteliğindedir. Bu şefkat eksenli iletişim dili hem anne ve babalar için hem de çocuk eğitimiyle ilgili olan herkese örnek olabilecek evrensel bir eğitim yaklaşımıdır. “Yavrucuğum” ile başlayan bir hitap şekli, sevgi yüklüdür. Bu yaklaşımda mesafe ve sertlik yoktur. Bu yaklaşım ile çocuk sevildiğini hisseder. Her zaman söylediğimiz gibi, sevildiğini ve değer verildiğini hisseden çocuk karşıdaki kişiyi daha çok dikkate alacaktır. Bu dikkate alma ise öğrenme ile sonuçlanacaktır. Yine sürekli ifade ettiğimiz gibi korku, zorlama ve mesafe ise kalıcı olumlu bir tesir bırakmaz. 

Hz. Lokman sevgi dili yüklü bir dil kullanırken aynı zamanda çocuğa verilecek eğitim veya tavsiyeler konusunda da bizlere rehber olmaktadır. “Yavrucuğum Allah’a asla ortak koşma, çünkü şirk büyük bir zulümdür.” Bu öğüdü ile çocuğun tabiatında var olan öze hitap etmektedir. Tevhid ruhu üzerinde duruyor; hayatın ne üzerine bina edileceğini ifade ediyor. Hz. Lokman’ın oğlu kaç yaşlarında bilmiyorum ama ona “Allah’a şirk koşma” diyor. Demek ki yaşamın ilk yıllarından itibaren çocuklara Allah’ı tanıtmalıyız. Bu arada Allah, doğru zamanda ve doğru bir sıra ile çocuklara öğretilmelidir. Bu konuda Çocuklara Sevgi Diliyle Allah’ı Anlatmak isimli kitabımızı tavsiye edebilirim. 

Hz. Lokman, eğitim merkezine tevhidi koyar. Ahlaki değerlere ve ibadetlere önem verir. Aslında Hz. Lokmanın eğitiminin merkezinde Allah’a kulluk vardır. “Namazını kıl, iyiliği emret, kötülüğe engel ol, yaşadığın olumsuzluklara karşı sabırlı ol…” diyor.

Yüce kitabımız evrensel mesajlarla yüklü olduğuna göre, içinde bizlere sunmuş olduğu Hz. Lokman’ın çocuğuna vermiş olduğu tavsiyeler de bizler için birer evrensel mesajlardır. Yani bizler de bu mesajları kullanmak durumundayız. Hem o dili kullanıp çocuğun ruhuna hitap etmeliyiz hem de o eğitim içeriğini kullanmalıyız.

Selam ve saygılarımla.

Yazarın Diğer Yazıları